Η παθητική επιθετικότητα είναι ένα μοτίβο συμπεριφοράς κατά το οποίο τα
αρνητικά συναισθήματα εκφράζονται έμμεσα, και όχι ανοιχτά και ευθέως. Με άλλα
λόγια, άλλα νιώθει και άλλα εκφράζει το άτομο που επιλέγει τον δρόμο της
παθητικής επιθετικότητας. Οι πράξεις και οι λέξεις δεν φαίνεται να ταυτίζονται
ως προς το νόημά τους. Για παράδειγμα, μπορεί να λέει, και μάλιστα με
ενθουσιώδη τρόπο, ότι συμφωνεί με την εκπόνηση ενός έργου, με τις πράξεις του
όμως δείχνει ότι διαφωνεί, κι έτσι καθυστερεί στις ημερομηνίες παράδοσης,
εφευρίσκει δικαιολογίες για να μην εργαστεί, αργεί στα ραντεβού, κλπ.
Σημάδια και ενδείξεις
παθητικής επιθετικότητας:
- Δυσαρέσκεια και αντιρρήσεις προς τις απαιτήσεις των άλλων
- Παράπονα ότι οι άλλους τους υποτιμούν ή τους κοροϊδεύουν
- Αναβλητικότητα
- Πείσμα
- Αναποτελεσματικότητα
- Κενά μνήμης
- Κυνισμός
- Φόβος ανταγωνισμού
- Θυματοποίηση
- Δημιουργία χαοτικών καταστάσεων
- Φόβος εξάρτησης
- Δικαιολογίες
- Κωλυσιεργία
ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ
Η διεκδικητικότητα είναι η μέση λύση ανάμεσα στα άκρα της
παθητικότητας και της επιθετικότητας και αυτό είναι κάτι που είναι μέσα στη
φύση μας. Από μωρά και πριν ακόμα μιλήσουμε, κατακτήσαμε την ικανότητα να
επικοινωνούμε. μάθαμε πώς και πότε να χαμογελάμε, να χασμουριόμαστε, να
δείχνουμε έκπληκτοι, να θυμώνουμε, και γενικά να δείχνουμε τα συναισθήματά μας
χωρίς περιορισμό.
Αν όμως μεγαλώσαμε σε μία οικογένεια η οποία δεν έδινε πολλή
σημασία στις βασικές μας ανάγκες και τις επιθυμίες μας, η φυσική μας αυτή
ικανότητα να εκφραζόμαστε και να διεκδικούμε καταπιέστηκε. Αν κάθε φορά που
εκφράζαμε μία επιθυμία, μας αντιμετώπιζαν ως εγωιστές ή ακόμα χειρότερα ως ένα
βάρος που συνεχώς απαιτεί πράγματα που δεν του αξίζουν, τότε αυτές οι φωνές και
οι κατηγορίες μας γέμισαν με άγχος και τύψεις. Και ακόμα κι αν εκφράζαμε το
θυμό μας απέναντί σε μία άδικη μεταχείριση, και τότε η αντίδραση των άλλων
γινόταν ακόμα πιο τιμωρητική και αυστηρή, τότε είναι πολύ πιθανό να νιώσαμε ότι
μας απαγορεύεται να εκφράσουμε και το θυμό μας.
Όταν όμως ως παιδιά πασχίζουμε να δημιουργήσουμε έναν ασφαλή
δεσμό με τους γονείς μας, τότε είναι φυσικό να υιοθετούμε μία πιο παθητική
συμπεριφορά σε καταστάσεις σαν αυτές που περιγράφηκαν παραπάνω, προκειμένου να
μη χά(λα)σουμε αυτό τον δεσμό. Έτσι μαθαίνουμε να αποσιωπούμε τις πραγματικές
μας επιθυμίες και να μην διεκδικούμε τα θέλω μας, όταν κάθε φορά που
εκφραζόμαστε αντιμετωπίζουμε μία αρνητική συμπεριφορά. Όμως, οι βασικές μας
ανάγκες και τα θέλω μας, ακόμα κι αν αποσιωπούνται ή καταπιέζονται, ποτέ δεν
εξαφανίζονται. Απλά παραμένουν κρυμμένα. Και η οποιαδήποτε προσπάθεια έκφρασής
τους θα πρέπει κάθε φορά να περνάει από λογοκρισία.
Η παθητικότητα είναι το αναπόφευκτο αποτέλεσμα. Και οι
ανάγκες μας να επιμένουν. Και κάπου μέσα μας υπάρχει ο θυμός που έχουμε για
τους γονείς μας, οι οποίοι δεν μας αγαπούσαν αρκετά ώστε να μας αποδεκτούν και
να ικανοποιήσουν τις επιθυμίες μας.
Η "ΛΥΣΗ"
Έχουμε αποκλείσει την κατά πρόσωπο έκφραση του θυμού, καθώς
θα μας αποκαλούσαν εγωιστές, κακούς και παράλογους. Ίσως και να μας τιμωρούσαν
ή να μας περιγελούσαν. Καταστάσεις που δημιουργούν μεγάλη ένταση και πολύ
άγχος. Και μέσα σε όλο αυτό, βρισκόμαστε σε μία συναισθηματική απόγνωση να
ικανοποιήσουμε τη δική μας επιθυμία και ταυτόχρονα τον καταπιεσμένο μας θυμό.
Γιατί είναι αδύνατο να ακυρώσεις το θυμό και την ανάγκη να εκφράσεις κάτι που
όσο πιο πολύ το καταπιέζεις, τόσο μεγαλώνει. Σταδιακά, αρχίζουμε και βρίσκουμε/
εφευρίσκουμε τρόπους για να ανακουφίσουμε όλο αυτό το μένος χωρίς να προκαλούμε
ιδιαίτερα σημαντική φθορά σε μία σχέση που ήδη θεωρείται επισφαλής.
Εδώ είναι που καταλήγουμε στην απώλεια της προσωπικής
ακεραιότητας. Και αρχίζουμε να λέμε ψέμματα στους άλλους και φυσικά στον εαυτό
μας. Σαμποτάρουμε, υποβιβάζουμε, εξαπατούμε, προδίδουμε. Κατά κάποιο τρόπο,
εκδικούμαστε τους δικούς μας ανθρώπους με το να τους επιστρέφουμε αυτό ακριβώς
που μας έκαναν κι αυτοί. Τους απογοητεύουμε, αποσυρόμαστε από τις επιθυμίες
τους, απαντάμε με δικαιολογίες και τους κατηγορούμε για τα δικά μας λάθη και
συμπεριφορές. Αρνούμαστε αυτό που εκείνοι μας ζητούν, αλλά πάντα με μία εξήγηση
που μας απαλλάσσει: "Το ξέχασα", "Δεν το ήθελα", "Δεν
κατάλαβα ότι το εννοούσες", "Ήταν ένα ατύχημα", "Δεν φταίω
εγώ" και άλλες πολλές δικαιολογίες.
Πέρα από το κομμάτι των δικαιολογιών, όλο αυτό μπορεί να
μετατραπεί πολύ εύκολα σε χειριστική συμπεριφορά. Ναι, χειριζόμαστε τους άλλους
μέσω της παθητικής επιθετικότητας. Ψάχνουμε να βρούμε τρόπους να απευθύνουμε
στους άλλους τις επιθυμίες μας, χωρίς να τις διατυπώνουμε ευθέως. Σε κάποιο
σημείο ίσως χρειαστεί να πληρώσουμε το τίμημα γι΄αυτά τα "κατά λάθος"
λάθη μας, αλλά αν έχουμε "εξασκηθεί" καλά στην τέχνη της παθητικής
επιθετικότητας και έχουμε καλύψει τα ίχνη μας με καλές δικαιολογίες, ίσως οι
άλλοι να μην μπορέσουν να καταλάβουν τα πραγματικά μας κίνητρα. Κι έτσι
οποιαδήποτε τιμωρία δεχτούμε, είμαστε σίγουροι ότι θα είναι μικρότερη απ' ότι
αν ήμασταν ευθείς και ειλικρινείς από την αρχή.
Μα και να έχεις καταλάβει τα κίνητρα του ατόμου αυτού, δεν έχει καμία απολύτως σημασία, γιατί από τη στιγμή που ψεύδεται ασυστόλως σε ό, τι και να του πεις και βρίσκει και πρόθυμο κόσμο-πάντα υπάρχει προθυμία στο κακό-να τον καλύπτει, δημιουργώντας μία αηδία από ψέματα, εξαπατήσεις και απίστευτα σκηνικά απάτης εις βάρος σου, είναι σαν να καταλαβαίνεις γιατί ένας εγκληματίας εγκληματεί. Δεν έχει σημασία, δεν έχει καμία σημασία, γι' αυτόν που υφίσταται αυτή τη συμπεριφορά. Ούτε παίζει ρόλο το τι κατάλαβες για να σταματήσει ο άλλος. Ενόσω όλα γίνονται πισώπλατα μαζί με άλλα "καλά παιδιά", δεν τους αποτρέπει το ότι τους κατάλαβες, αλλά το ότι δεν τους έπιασες στα πράσσα, έτσι όπως αυτοί το καταλαβαίνουν ως αναξιοπρεπείς άνθρωποι. Δεν τους καίγεται καρφάκι τσακιστό, που τους κατάλαβες. Τους αρκεί προσχηματικά να είναι εντάξει απέναντί σου κατά το φαινόμενον όχι επί της ουσίας.
ΑπάντησηΔιαγραφήΚαι για να είμαι ειλικρινής, δεν αρκεί αυτή η δικαιολογία, γιατί περί δικαιολογίας πρόκειται, για να άρει το κακό, που κάνουν αυτοί οι κατάπτυστοι τύποι. Ξέρω άτομα, που είναι ψυχούλες ενώ έχουν τραβήξει τα πάνδεινα. Από μία ηλικία και μετά αρχίζει η προσωπική ευθύνη για τον εαυτό μας. Εάν και μετά τα 30 μας φορτώνουμε στις πλάτες των γονέων μας τέτοιες συμπεριφορές, είμαστε εξ ορισμού αποτυχημένοι ψυχικά. Διότι και έτσι να 'ναι, δεν έχει καμία σημασία πια. Σημασία έχει τι κάνουμε εμείς.
Έχω προφανώς εμπειρία τέτοιας συμπεριφοράς, μπορώ να διαβεβαιώσω ότι δεν παίζει κανένα ρόλο το να καταλάβεις την προέλευση αυτής της συμπεριφοράς, τους ενδιαφέρει να διαιωνίσουν το ψέμα λόγω θρασυδειλίας. Δεν μπορούν, επειδή κατά βάθος ξέρουν πόσο γαιδουρινή είναι η συμπεριφορά τους και πόσο ασυγχώρητη επί της ουσίας, να αναλάβουν το κόστος. Αυτό είναι το πρόβλημά τους.Με λίγα λόγια είναι τζάμπα μάγκες και αυτοί και όλη η παρέα τους, γιατί τέτοιες συμπεριφορές για να φτάσουν στις νοσηρότητα χρειάζονται πολλούς, όχι μόνο έναν. Πρόκειται για αδύνατους χαρακτήρες, που δεν μπορούν να αναλάβουν τις ευθύνες τους σε τίποτα απολύτως. Και συνήθως είναι ένα σύμπλεγμα τα κίνητρά τους, είναι δηλαδή εκδικητικότητα, ανευθυνότητα, εγωμανία, ναρκισισμός, βόλεμα, ιδιοτέλεια κ.λπ.
Αλλά πραγματικά η κατανόηση του κινήτρου δεν παίζει κανένα ρόλο σε τίποτα για τους τρίτους. Αυτός, που πρέπει να το καταλάβει είναι ο ίδιος, αλλά συντηρώντας το ψέμα και έχοντας την υποστήριξη όλων των άλλων στα ψέματα αυτά, δεν έχει λόγο να το καταλάβει ποτέ. Για μένα, όσο άρρωστος είναι αυτός, που τα κάνει, άλλο τόσο και ακόμη περισσότερο είναι αυτοί που τον καλύπτουν, γιατί συνήθως παίζουν τη ζωή ενός τρίτου ανθρώπου, που δεν τους φταίει σε τίποτα. Μου έχει τύχει και το μόνο που μπορώ να πώ γιατί ενσυνείδητα δεν έχω πειράξει ούτε μυρμήγκι, είναι ότι μέχρι εκεί φτάναν οι ας το πούμε άνθρωποι, αυτά έκαναν, διότι όπως πολύ σωστά το περιγράψατε δημιουργούνται πραγματικά χαοτικές καταστάσεις εξαιρετικά επίπονες ψυχικά. Τα τόσα ψέματα, η τοση κοροιδία μπορεί να τρελάνει έναν άνθρωπο και αυτή η γαιδουριά να κάνεις τον άλλον να υποφέρει και κανένας να μην ιδρώνει, αλλά αντιθέτως να συνεχίζει με σπουδή την κοροιδία είναι κάτι που σε αφήνει με το στόμα ανοιχτό. Πόση βαρβαρότητα μπορεί να κρύβουν οι άνθρωποι μέσα τους για κάποιον που δεν τους έφταιξει και σε τίποτα...
Είναι η πρώτη φορά που διαβάζω ένα σχόλιο για τους παθητικοεπιθετικους που με κάνει να νιώθω ότι δεν είμαι υπερβολική...Ο άντρας που παντρεύτηκα και με μεγάλη δυσκολία κατάφερα να απεμπλακώ και τελικά να τον χωρίσω με τρέλανε, με διέλυσε, με ισοπέδωσε, ΜΕ ΠΕΘΑΝΕ!!!!!!!
ΑπάντησηΔιαγραφήΌντως αυτοί που τον συγκαλύτπουν,τον δικαιώνουν και ενισχύουν την κτηνώδη συμπεριφορά του είναι εξίσου άρρωστοι..
Στο σημείο αυτό θα ήθελα να επισημάνω το εξής ύστερα από αρκετή μελέτη που έχω κάνει για αυτά τα φρικτά πλάσματα που δε νιώθουν ίχνος ενοχών ή τύψεων για το κακό που κάνουν σε αυτούς που συμβιώνουν μαζί τους:
Οι παθητικοεπιθετικοί, λοιπόν ΔΕΝ έχουν μόνο αυτά τα χαρακτηριστικά που αναφέρονται πιο πάνω αλλά και μια σειρά από χαρακτηριστικά που έχουν όσοι πάσχουν από παρανοειδή, αντικοινωνική και μεταιχμιακή διαταραχή... όπως: καχυποψία, δυσπιστία ένταση, επιφυλακτικότητα, ακαμψία, μυστικότητα,ερμηνεύουν πάντα τις πράξεις των άλλων σαν εσκεμμένα μειωτικές ή απειλητικές,παρορμητικοί,απρόβλεπτοι, με χρόνια αισθήμτα κενού ή ανίας,σχέσεις που μεταβαάλλονται από αγάπη σε μίσος και το αντίθετο κλπ.
ΜΗΠΩΣ ΤΕΛΙΚΑ ΟΙ ΠΑΘΗΤΙΚΟΕΠΙΘΕΤΙΚΟΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟΥΛΑΧΙΣΤΟΝ ΚΑΙ ΠΑΡΑΝΟΕΙΔΕΙΣ ή ΠΑΣΧΟΥΝ TAYTOXRONA ΚΑΙ ΑΠΟ ΑΛΛΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΩΝ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑΣ;
Αυτό είναι ερώτημα που μέχρι τώρα δεν έχω βρει κάπου απάντηση.