Οι ψυχολογικές μεταπτώσεις κατά την εγκυμοσύνη

Η εγκυμοσύνη αποτελεί μία περίοδο συνεχών αλλαγών στη διάθεση της εγκύου, όπου οι μεταπτώσεις της κυμαίνονται από συναισθήματα ενθουσιασμού μέχρι έντονο άγχος, ακόμα και κατάθλιψη. Αυτό δε σημαίνει ότι όλες οι έγκυες γυναίκες θα παρουσιάσουν τις ίδιες μεταστροφές και με την ίδια ποικιλία και εναλλαγή. Δεν υπάρχει λόγος πανικού, αφού όλα αυτά αποτελούν φυσιολογικά στάδια της εγκυμοσύνης και άμεση απόρροια όλων αυτών των σωματικών αλλαγών που συμβαίνουν στο γυναικείο σώμα μέσα στο σύντομο διάστημα των εννέα μηνών.

Σκέψεις όπως «δεν θα τα καταφέρω μέχρι το τέλος», «κάτι κακό θα συμβεί», «αισθάνομαι μόνη μου», «όλοι με έχουν εγκαταλείψει» είναι πολύ συχνές κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και πολλές φορές αυτό το παράπονο, το άγχος και η μελαγχολία μετατρέπεται σε θυμό όπου η εγκυμονούσα νιώθει ότι κανείς δεν την καταλαβαίνει και δεν της συμπαραστέκεται. Ειδικά κατά τους πρώτους μήνες της εγκυμοσύνης, το μόνο που χρειάζεται για να μην επεκταθούν οι αρνητικές συνέπειες αυτών των αντιδράσεων είναι η κατανόηση και η υπομονή από το στενό περιβάλλον της εγκύου και η όσο το δυνατόν καλύτερη υποστήριξή της.

Οι ορμονικές αλλαγές είναι η κύρια αιτία για τις συναισθηματικές αυτές εναλλαγές της εγκύου, καθώς επίσης και τα αμφιθυμικά συναισθήματα που της προκαλεί η προοπτική της γέννησης ενός παιδιού. Δεν είναι σίγουρη αν μπορεί να ανταπεξέλθει σε αυτό το ρόλο που αρχίζει να συνειδητοποιεί μετά το πρώτο υπερηχογράφημα. Εκείνη τη στιγμή όπου η μέλλουσα μητέρα και ο μέλλοντας πατέρας βλέπουν την εικόνα του μωρού τους στην οθόνη συνειδητοποιούν ότι πρέπει σιγά σιγά να εγκαταλείψουν το ρόλο του «μεγάλου παιδιού» που είχαν έως τώρα και να επωμιστούν το ρόλο του γονέα. Πρέπει συνειδητά ή ασυνείδητα να επανεκτιμήσουν τη σχέση τους τόσο μεταξύ του όσο και με τους δικούς τους γονείς, τους οποίους τώρα πια θα πρέπει να επιλέξουν αν θα τους έχουν ως σύμμαχους σε αυτό το νέο αγώνα ή αντιπάλους και ανταγωνιστές. Δεν είναι σπάνιο φαινόμενο κάποιοι μελλοντικοί γονείς να αρχίσουν να ταυτίζονται με τους δικούς τους γονείς και να επαναφέρουν γνώσεις, πρακτικές και εικόνες από τη δική τους παιδική ηλικία. Όσο για τη γυναίκα, οι αναμνήσεις αυτές την προετοιμάζουν για ένα διττό ρόλο που θα αναλάβει: να δοκιμάσει το μητρικό της ένστικτο αλλά και να αναβιώσει την παιδική της ηλικία με τις καλές στιγμές και τα τραύματα, και να μπορέσει να την αφομοιώσει σωστά μέσα στην ανατροφή του δικού της πια παιδιού.

Ιδού μία συμβουλή που δίνει μία πρώην έγκυος σε μία γυναίκα που βρίσκεται στους πρώτους μήνες της εγκυμοσύνης της και βιώνει για πρώτη φορά τις αλλαγές της εγκυμοσύνης: «Το μόνο που θέλω να σου πω είναι να προσέξεις την οποιαδήποτε αρνητική διάθεση έχεις και να προσπαθήσεις να την αλλάξεις (με βόλτες, με το να κάνεις κι εσύ πράγματα για σένα μόνο) γιατί η επιλόχειος κατάθλιψη γίνεται πιο έντονη όταν προϋπάρχει κακή ψυχολογία από την εγκυμοσύνη». Δεδομένου ότι η επιλόχειος κατάθλιψη αποτελεί μία πιθανότητα για όλες τις έγκυες, είναι καλό να δημιουργήσουμε ένα θετικό κλίμα και μία καλή διάθεση κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, προκειμένου να την αποτρέψουμε όσο περισσότερο μπορούμε. Έτσι, κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης είναι καλό οι έγκυες να προσπαθούν να χαλαρώνουν και να αποφεύγουν θέματα και καταστάσεις που τις αναστατώνουν ή να επιχειρήσουν να δουν όλα αυτά που τις στεναχωρούν με ένα άλλο μάτι, με μία πιο ανάλαφρη διάθεση. Το σημαντικότερο πράγμα τώρα είναι ότι εγκυμονούν το παιδί τους και τίποτα δεν αξίζει να τους χαλάσει αυτή τη στιγμή ευτυχίας.

Κι ενώ το πρώτο τρίμηνο της εγκυμοσύνης  είναι πολύ συνηθισμένες οι ναυτίες καθώς και ένα έντονο αίσθημα κούρασης, τους επόμενου μήνες της εγκυμοσύνης το αίσθημα ναυτίας υποχωρεί και η έγκυος αρχίζει να συνηθίζει περισσότερο τη νέα της κατάσταση. Είναι πολύ σημαντικό για την ψυχολογία της εγκύου να έχει ένα πρόγραμμα γεμάτο ασχολίες που την ευχαριστούν και που είναι σημαντικές γι’ αυτή, ώστε να μη νιώθει ότι η εγκυμοσύνη τη βγάζει εντελώς από τις συνήθειές της. Η μητρότητα δε σημαίνει ότι πρέπει να παραμελήσει τον εαυτό της και μάλιστα αν αυτή γυμνάζεται, μπορεί να συνεχίσει αυτή την ασχολία της αν ο γιατρός το επιτρέπει. Προσωπική περιποίηση, αισθητική ανανέωση και ξεκούραση είναι μερικές από τις συνήθειες που δεν πρέπει να εγκαταλείψει. Μάλιστα μπορεί κανείς να πει ότι είναι προτιμότερο να παραμελήσει για λίγο το σπίτι της παρά τον εαυτό της, καθώς αυτό θα την βοηθήσει να διατηρήσει σε καλό επίπεδο την αυτοπεποίθησή της, παρά τις τόσες αλλαγές που συμβαίνουν στο σώμα της. Υγιεινή διατροφή και ερωτικές επαφές θα πρέπει να ακολουθούν τις εντολές του γιατρού και να μην λείπουν από το πρόγραμμα μίας γυναίκας τόσο κατά τη διάρκεια όσο και μετά την εγκυμοσύνη.

Τους τελευταίους μήνες της εγκυμοσύνης, είναι πιθανόν η κούραση να μεγαλώνει λόγω του βάρους της κοιλιάς. Ο ύπνος γίνεται πιο δύσκολος και άστατος και η υπερένταση διαδέχεται την υπερκόπωση κατά τη διάρκεια της ημέρας. Ένα ποτήρι ζεστό γάλα πριν από τον ύπνο ή ένα ζεστό μπάνιο θα βοηθήσει αρκετά τη χαλάρωση. Θα ήταν ιδιαίτερα χρήσιμο η έγκυος να μάθει να χαλαρώνει τον εαυτό σας, απομακρύνοντας κάθε σκέψη που την απασχολεί κατά τη διάρκεια της ημέρας. Με κλειστά μάτια και με βαθιές ανάσες, θα πρέπει να αφήσει το σώμα της να χαλαρώσει και να αφήσει έξω από τον εαυτό της όλες τις έγνοιες.

Με λίγη εμπιστοσύνη στον εαυτό της και χαλάρωση, αλλά και με συμμάχους τον σύζυγο και το γυναικολόγο της, η έγκυος είναι σίγουρο ότι θα περάσει εννέα φυσιολογικούς μήνες που θα την προετοιμάσουν κατάλληλα για τη επόμενη φάση, τη γέννηση και το μεγάλωμα ενός υπέροχου παιδιού. 

Το άρθρο αυτό δημοσιεύτηκε πρώτη φορά στο familylife.gr