Appreciation is the new "Happiness"

Δεν επιλέγουμε πάντα αν θα είμαστε ευτυχισμένοι ή όχι. Κι αν το πετύχουμε, θα είναι μόνο για μερικές στιγμές ή ώρες.
Μπορούμε όμως να επιλέξουμε αν θα είμαστε ευγνώμονες για όλα όσα έχουμε αποκτήσει ή κερδίσει. Και αυτό, αργά ή γρήγορα θα μας οδηγήσει σε ένα συναίσθημα πληρότητας, ευφορίας και εσωτερικής γαλήνης, πολλαπλάσιο σε ένταση της εφήμερης "ευτυχίας".

Πηγή: The Anti-Loneliness Project
Facebook: The Anti-Loneliness Project 

Συγχώρεση: το τέλος του πόνου

Η συγχώρεση από πολλούς θεωρείται η λύτρωση από ένα βάρος: αυτό που κουβαλάει εκείνος που προδόθηκε από κάποιο πρόσωπο σημαντικό, αυτός που εξαπατήθηκε, που αδικήθηκε, που εγκαταλείφθηκε.

Πολλές φορές επιλέγουμε τη συγχώρεση για κοινωνικούς λόγους, επειδή "έτσι πρέπει". Φοράμε τη μάσκα του "δεν πειράζει, φτάνει ο άλλος να είναι καλά". Έτσι όμως παραλείπουμε την υγιή διαδικασία της "ανάρρωσης" από το τραύμα μας. Προσπερνάμε όλα τα στάδια των συναισθηματικών αντιδράσεων που μας είναι επιτρεπτό να έχουμε και δεν εκφράζουμε ποτέ το θυμό μας, παρά τον κλειδώνουμε κάπου βαθιά μέσα μας.

Κι όμως, είναι φυσιολογικό να θυμώσουμε, να μισήσουμε, να απογοητευτούμε από κάποιον, και μας επιτρέπεται να εκφράσουμε όλα αυτά τα συναισθήματα με έναν υγιή τρόπο. Έχουμε όλο το χρόνο στη διάθεσή μας να επεξεργαστούμε την απώλεια, να βιώσουμε τη θλίψη, να ζήσουμε με το τραύμα μας. Και αυτό δεν έχει καμία σχέση με την εκδίκηση. Είναι απλά η αποδοχή, και όχι η καταπίεση, μίας αληθινής και επίπονης συναισθηματικής διεργασίας.

Δεν υπάρχει χρονικό περιθώριο μέσα στο οποίο πρέπει να περάσει κανείς από όλα τα στάδια της θλίψης, της οργής και να καταλήξει στη συγχώρεση. Φίλοι, συγγενείς, ή ακόμα και κάποιος σύμβουλος μπορεί να μας στηρίξει καθόλη αυτή τη διαδικασία. Αν κάποιος βιαστεί να "κλείσει την υπόθεση" πηγαίνοντας κατευθείαν στη συγχώρεση, τότε είναι πιθανό να καταπιέσει τα αληθινά του συναισθήματα ή να αρνηθεί την ύπαρξή τους. Αλλά όλα αυτά που νιώθει κανείς, ακόμα κι αν τα απωθήσει ή τα αρνηθεί, δεν εξαφανίζονται. Είναι εκεί, υπάρχουν, ζουν, και περιμένουν κάποια άλλη στιγμή να βγουν στην επιφάνεια. Και όταν γίνεται αυτό, γίνεται με τη μορφή είτε κάποιων ψυχοσωματικών συμπτωμάτων, είτε ως άγχος, είτε ως κατάθλιψη, είτε ως επιθετική συμπεριφορά.

Μα πώς μπορεί κανείς να συγχωρέσει τον άνθρωπο που του φέρθηκε με έναν τόσο απαίσιο, εγωιστικό, καταστροφικό τρόπο; Πώς μπορεί κανείς να ξεπεράσει το σοκ, τον τρόμο, και τελικά την έντονη αυτή επιθυμία για εκδίκηση; Πότε έρχεται η συγχώρεση και τι εξυπηρετεί;

Η συγχώρεση δεν είναι ένα συναίσθημα με το οποίο ξαφνικά ξυπνάμε ένα πρωί, ούτε ο γρήγορος και ασφαλής δρόμος για την ηρεμία και την ευτυχία. Η συγχώρεση δεν έχει να κάνει τόσο με τον άνθρωπο που μας πλήγωσε όσο με εμάς τους ίδιους. Η συγχώρεση αρχίζει με την απόφαση να συγχωρέσουμε, αλλά δεν τελειώνει εκεί. Είναι μία διαδικασία που παίρνει χρόνο και χρειάζεται τη δική μας δέσμευση σε μία ζωή γεμάτη με εμπειρίες, αλλά χωρίς απωθημένα συναισθήματα. Το να επιμένουμε στο μίσος και την εκδίκηση για κάποιον είναι να σαν να κρατάμε ένα κομμάτι κάρβουνο αναμένο με την πρόθεση να το πετάξουμε στο άτομο που μισούμε: αυτός που καίγεται πρώτος είμαστε εμείς. Η συγχώρεση σημαίνει ότι έχουμε αποφασίσει ότι θα αφήσουμε πίσω μας το μίσος, έτσι ώστε να δώσουμε την ευκαιρία στον εαυτό μας να φύγει από το παρελθόν και να πάει μπροστά πια. Αυτό που έκανε ο άλλος σε εμάς όντως ήταν πολύ κακό, αλλά αυτό που κάνουμε εμείς στον εαυτό μας με το να μην προχωρούμε παρακάτω μπορεί να είναι ακόμα χειρότερο.

Και το να περάσουμε μέσα από τη θλίψη και το θυμό είναι απαραίτητες προϋποθέσεις για να προχωρήσουμε στη συνέχεια στην απόφαση να συγχωρέσουμε. Η απόφαση για συγχώρεση βασίζεται στη συνειδητοποίηση ότι με αυτό τον τρόπο επωφελείται αυτός που συγχωρεί (ακόμα κι αν δεν υπάρχει καμία επίδραση σε αυτόν που συγχωρείται), ενώ το μίσος βλάπτει αυτόν που μισεί (και μπορεί να μην έχει καμία επίδραση σε αυτόν που μισείται). Επομένως, δεν έχει σημασία για ποιο λόγο το άλλο πρόσωπο προέβη στην επιζήμια για μας πράξη (μίσος, εγωισμό, αδιαφορία, ή άλλο λόγο). Η απόφαση για συγχώρεση δεν έχει να κάνει με τον άλλο, αλλά με εμάς.

Συγχωρώ δε σημαίνει ξεχνώ. Αν ξεχάσουμε τι συνέβη, τότε παραβλέπουμε ένα πολύ σημαντικό μάθημα που μας δίνει η ζωή. Αν επιτρέψουμε σε κάποιον να μπει στο σπίτι μας και αυτός μας ληστέψει, θα τον συγχωρέσουμε αλλά δεν θα ξεχάσουμε. Αν ξεχάσουμε, τότε πιθανώς να μας ξαναληστέψει!

Διαχώρισε το πρόσωπο από την συμπεριφορά. 
Μην πιέζεις τον εαυτό σου να συγχωρέσει τον άλλο αμέσως. 
Προστάτεψε τον εαυτό σου και την αξιοπρέπειά σου. 
Απομακρύνσου από τοξικές καταστάσεις και ανθρώπους. 

Αν μπορούσες να δεις μια ολόκληρη σχέση μέσα σε 5 λεπτά..

Αν μπορούσες να δεις μία ολόκληρη σχέση μέσα σε πέντε λεπτά, αυτή προφανώς θα ήταν κάπως έτσι: 

-Γεια σου, είσαι πολύ όμορφη. Έχεις ωραία μαλλιά. 
-Ευχαριστώ πολύ. Θα ήθελες να πάμε για φαγητό κάποια στιγμή; 
-Ναι, φυσικά, τα λέμε την Τετάρτη. 
....
-Ελπίζω να πεινάς, ε; 
-Είδα τις φωτογραφίες σου στο facebook. Όλες ωραίες, εκτός από εκείνη στο Λύκειο, χαχα..
-Οι πολιτικές μας απόψεις φαίνεται να ταιριάζουν, δε νομίζεις; 
-Ναι, το πρόσεξα. 
-Τι λες, φεύγουμε από δω; 
-Ναι, πάμε σπίτι μου;
-Φύγαμε. 
...
-Θα γνωρίσεις τους φίλους μου απόψε. 
-Ουάου, φοβάμαι. 
-Δεν έχεις τίποτα να φοβηθείς, θα σε συμπαθήσουν αμέσως. Τους αρέσουν οι κοκκινομάλλες! 
...
-Μ'αρέσει να σε κοιτάζω. 
-Μ'αρέσει να ξαπλώνω δίπλα σου. 
-Πόσο χαίρομαι που σε βρήκα. 
-Ναι, η μοίρα, είδες; 
-Με κάνεις πολύ ευτυχισμένο. 
...
-Πρόσεξα ότι άφησες την οδοντόκρεμα χωρίς καπάκι. Θα ήθελα να σε παρακαλέσω να την κλείνεις. 
-Ναι, γιατί είναι σιχαμερό, ε;
-Ναι, είναι λίγο. 
-Τουλάχιστον εγώ βουρτσίζω τα δόντια μου 2 φορές τη μέρα. 
-Εγώ τα βουρτσίζω 3 φορές και χρησιμοποιώ και νήμα. 
...
-Να σου πω κάτι: βαρέθηκα τη γκρίνια σου. 
-Εγώ γκρινιάζω;;; Εσύ ήσουν αυτός που είπε να βγαίνουμε και με άλλους. 
-Ε και; Έχουμε 2013, σιγά το πράγμα! 
-Μιλάς σοβαρά; Λες κάτι τέτοιο στην κοπέλα σου; 
-Δεν υπάρχει τίποτα κακό στο να βγαίνεις σε διαδικτυακό ραντεβού. 
-Αλήθεια; Ε τότε μάθε ότι οι φίλοι σου είναι πολύ σέξυ! 
-Ναι, έχω δει πώς τους κοιτάς! 
-Με έχεις δει πώς τους κοιτάω μπροστά σου;
-Ναι. 
-Πού να δεις πώς τους κοιτάω όταν δεν είσαι εσύ μπροστά...
-Α τέλεια... Τοτε κι εγώ θα συναντηθώ με τη φίλη μου από το match.com. 
-Πόσο άθλιος είσαι...
-Δεν το αντέχω άλλο αυτό. Τελειώσαμε! 
...
-Αυτή είναι ό,τι χειρότερο μου έχει συμβεί. 
-Ποτέ ξανά με αυτόν. Ποτέ! 
... 
-Βλέπεις κάποιον αυτή την περίοδο; 
-Όχι. 
-Πώς σου φαίνεται να βρεθούμε την Τρίτη; 
-Πώς σου φαίνεται η Τετάρτη; 
-Καλύτερα.

Στην ταινία Η αιώνια λιακάδα ενός καθαρού μυαλού, η Κλεμεντίν και ο Τζόελ χωρίζουν για πρώτη φορά όταν η σχέση τους είχε φτάσει σε οριακό σημείο και σχεδόν μισούν ο ένας τον άλλο. Αφού παίρνουν μέρος στο πρόγραμμα όπου διαγράφει ο ένας τον άλλο από τη μνήμη του, ξανασυναντιούνται τυχαία και περνούν μερικές όμορφες στιγμές, καθώς για κάποιον ανεξήγητο λόγο έλκονται πολύ έντονα. Τότε βρίσκουν τις κασέτες με τα τελευταία τους λόγια πριν προχωρήσουν στη "διαγραφή": τα σκληρά λόγια που έλεγαν ο ένας για τον άλλο, τις κατηγορίες, τα παράπονα, τα ελαττώματα, όλα... 

Και παρ'όλα αυτά, τη δεύτερη φορά που βρίσκουν ο ένας τον άλλο, θέλουν να είναι μαζί. Αυτή τη φορά όμως ξέρουν ότι κάποια στιγμή θα φτάσουν στο ίδιο σημείο, όπου θα μισούν-κατηγορούν-απαξιούν ο ένας τον άλλο. Αλλά θα προσπαθήσουν. Θα προσπαθήσουν να πάνε πέρα από αυτό το σημείο. Πέρα από το σημείο όπου όλα φαίνονται τέλεια και ο σύντροφος είναι μια απλή εξιδανίκευση. Πέρα από το σημείο όπου οι υψηλές προσδοκίες που εναποθέτουν στον άλλο, διαψεύδονται. 

Από εκείνο το σημείο όπου ξεκινάει η πραγματική σχέση. 

"-Δεν μπορώ να βρω κάτι που να μην μου αρέσει σε σένα. 

-Ναι, αλλά θα βρεις." 

Είμαστε όλοι αυτιστικοί

Τον τελευταίο καιρό έχω αναλάβει ένα αυτιστικό παιδί. Όχι κυριολεκτικά παιδί. Ο Jon είναι 19 χρονών. Η νοητική του ηλικία είναι όμως γύρω στα 4-5.

Η μητέρα του μου είπε ότι αυτός είναι ο δάσκαλος μου τώρα πια, και θα με διδάσκει αυτός για το πώς θα πρέπει να του συμπεριφερθώ. Και ότι αυτή η μικρή ζωή που έχουμε μέσα στο δωμάτιό του είναι ο καθρέφτης, η προβολή της μεγάλης ζωής που έχω εκεί έξω.

Ένας από τους στόχους μου, λοιπόν, ήταν να προσπαθήσω να έχουμε βλεμματική επαφή. 

Αυτονόητο; Όχι. 

Εύκολο; Καθόλου.  

Για τον Jon δεν υπήρχε κανένας λόγος για να με κοιτάει στα μάτια ενώ παίζουμε ή ενώ μιλάμε. Η προσοχή του ήταν στο πάτωμα (στα παιχνίδια μας) ή στο παράθυρο (εκεί που αποσύρεται όταν θέλει να πάει στον δικό του "κόσμο"). Έπρεπε λοιπόν να εφεύρω εγώ τους λόγους και τους τρόπους για να συμβεί αυτό. 

Στην αρχή, η βλεμματική επαφή ήταν σχεδόν μηδενική. Ενώ η σχέση μας και η αλληλεπίδρασή μας όλο και μεγάλωνε, ο αριθμός των φορών που με κοίταζε στα μάτια παρέμενε μονοψήφιος και μάλιστα μικρότερος του 5. 

Μετά το τέλος κάθε συνάντησης, συζητούσα με τη μητέρα του. "Πρέπει να τον κάνεις να σηκώσει τα μάτια από το παιχνίδι που είναι στο πάτωμα και να κοιτάξει εσένα", μου έλεγε. 

Μια δυο φορές το πετυχαίναμε πιο συχνά. Άλλες καθόλου. 

Μια φορά λοιπόν όπου η μητέρα του ήταν ήδη μέσα στο δωμάτιο όταν παίζαμε, μας παρατηρούσε, και στο τέλος της συνάντησης με ρώτησε: "Τι εκανες όταν ο Jon σε κοίταξε; Πέταξες από τη χαρά σου; Θυμήθηκες να τον επιβραβεύσεις, έτσι ώστε να το επαναλάβει; Του έδειξες πόσο όμορφο ήταν αυτό που έκανε;". Η απάντησή μου ήταν ότι δεν πρόλαβα να αντιδράσω, ή ότι του είπα ένα "Μπράβο" μέσα στη ροή της συνομιλίας μας, που μάλλον θα χάθηκε κάπου μέσα στο όλο παιχνίδι. 

Κι αν αυτή η μικρή ζωή μέσα στο δωμάτιο του Jon είναι ο καθρέφτης της ζωής εκεί έξω, τότε..

..πόσες φορές άραγε έχουμε ξεχάσει να πούμε στους δικούς μας ανθρώπους ότι αυτό που έκαναν για μας ήταν όμορφο; 

..πόσες φορές δεν πετάξαμε από τη χαρά μας για ό,τι μας έδωσαν, επειδή το θεωρήσαμε αυτονόητο; 

..πόσες φορές ξεχάσαμε να γιορτάσουμε το επίτευγμα κάποιου, απλά επειδή δεν "προλάβαμε";

..πόσες φορές προσπεράσαμε τη στιγμή πού ο άλλος μας κοίταξε μέσα στα μάτια; 

Μήπως τελικά κάπου κάπου είμαστε όλοι αυτιστικοί; 

Jon, πραγματικά είσαι δάσκαλος. 

Η αρκούντως καλή μαμά

Η αρκούντως καλή μαμά είναι αυτή...

...που αποδέχεται την αγάπη που το παιδί της νιώθει γι' αυτή, αλλά επίσης αποδέχεται και το θυμό που μπορεί κάποτε αυτό να νιώσει για κείνη.

...που δέχεται ότι παρόλο που υπεραγαπάει το παιδί της, θα υπάρξουν και στιγμές στην κοινή τους ζωή που θα θέλει να το "πνίξει" από τα νεύρα της. 

...που το άλλο πρωί θα είναι δίπλα στο παιδί της, παρόλο που την προηγούμενη μέρα δέχτηκε επίθεση (λεκτική, σωματική, συναισθηματική) από αυτό, γιατί δεν ήταν καλή μαμά και δεν έκανε όλα τα χατήρια του. 

...που δέχεται τα αρνητικά συναισθήματα (τόσο τα δικά της όσο και του παιδιού της) χωρίς απαραίτητα να σημαίνει ότι κάθε φορά που αυτά έρχονται στην επιφάνεια, η σχέση μεταξύ τους καταστρέφεται.

...που δεν χρειάζεται να τα κάνει όλα τέλεια, που δεν κρίνει τους άλλους επειδή δεν είναι τέλειοι, και που μαθαίνει στο παιδί της την ανάγκη της μη τελειότητας και της διαφορετικότητας ανάμεσα στους ανθρώπους. Και το παιδί της χαίρεται γι' αυτό γιατί έχει πολύ άγχος η κορυφή και η αναζήτηση της τελειότητας. 

...που δεν συγκρίνει τον εαυτό της με τις άλλες μαμάδες, μεταφέροντας στο παιδί αυτή την ψυχαναγκαστική λογική της αδιάκοπης σύγκρισης. 

...που κάποιες στιγμές θα σκέφτεται τη δουλειά της, το σύντροφό της, τους φίλους της, περισσότερο από το παιδί της, και αυτό θα είναι ΟΚ. 

...που ξέρει πότε να αφήσει το παιδί της να προσπαθήσει -και να του δώσει έτοιμες λύσεις- γιατί έτσι θα του δώσει διπλό δώρο: και την δυνατότητα να μάθει και την ικανοποίηση ότι μπορεί να τα καταφέρει μόνο του. 

...που δεν τρέφεται από τις εμμονές της (δικές της ή του περίγυρου) να είναι υπέροχη, αστραφτερή, επιτυχημένη, υποστηρικτική, ευγενική, γενναιόδωρη και σοφή όοοολη την ώρα. 

...που δεν του κρύβει τα προβλήματα της ζωής, γιατί έτσι το μαθαίνει να ζει στον πραγματικό κόσμο και όχι σε ένα παραμύθι, και αυτό αργότερα στη ζωή του θα το βοηθήσει να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις καλύτερα. 

...που όταν αποτυγχάνει, προσπαθεί ξανά. 

...που αφήνει τα συναισθήματά της να εκφραστούν, δεν τα καταπιέζει και τα συζητά με το παιδί της, δίνοντας του έτσι το καλύτερο μάθημα συναισθηματικής αγωγής και μαθαίνοντάς του ότι δεν είναι κακό να νιώθεις, αλλά κακό είναι να μην ξέρεις τι νιώθεις και γιατί. 

...που βλέπει τη σχέση της με το παιδί της σαν έναν κήπο, που σιγά σιγά τον καλλιεργεί, τον ποτίζει, τον λιπαίνει και κάποια στιγμή αυτός θα ανθίσει.

...που βλέπει το χρόνο ως σύμμαχο, και όχι ως εχθρό της, περιμένοντας έτσι την κατάλληλη στιγμή για μία ουσιαστική επικοινωνία με το παιδί, και όχι εκβιαστικά και με κηρυγματικό ύφος να προσπαθήσει να επιβάλλει τις αξίες της. 

...που ζητάει βοήθεια όταν την χρειαστεί, γιατί μετράει περισσότερο το "θέλω να βοηθήσω τη σχέση μου με το παιδί μου και να μην ξανακάνω το ίδιο λάθος" από το "εγώ ξέρω καλύτερα απ' όλους το παιδί μου και δεν δέχομαι συμβουλές από άλλους". 

...που δεν έχει εξιδανικεύσει τη μητρότητα, αλλά τη δέχεται ως ένα πολύ σημαντικό στάδιο στη ζωή της -με τα λάθη του, της αποτυχίες του, αλλά και τις ανεπανάληπτες στιγμές του- στο οποίο θα κάνει ό,τι καλύτερο μπορεί, όπως άλλωστε κάνει σε όλα ως τώρα. 

...που στην τελική, είναι μία κανονική μαμά που αγαπάει το παιδί της, που συμπεριφέρεται φυσιολογικά -και όχι υστερικά- και που μαθαίνει μέρα με τη μέρα μέσα από αυτή τη σχέση. 



(Η θεωρία του Winnicot  για την αρκούντως καλή μητέρα (good enough mother) διατυπώθηκε τη δεκαετία του '50 και ακόμα και σήμερα είναι πιο επίκαιρη από ποτέ) 

Το κυνήγι της ατέλειας

Μία φίλη είχε κάποτε προβληματιστεί από τις φιλικές της σχέσεις και είχε αποφασίσει να τις μελετήσει ως προς ένα πολύ συγκεκριμένο χαρακτηριστικό, προκειμένου να καταλήξει σε κάποιο συμπέρασμα που να άξιζε γενίκευσης και περαιτέρω συζήτησης. Είχε παρατηρήσει, λοιπόν, ότι ο σύντροφός της έκανε πολύ πιο εύκολα σχέσεις απ' ότι εκείνη, οι παρέες τον δέχονταν πολύ πιο εγκάρδια και οι φίλοι του ήταν λιγότερο ανταγωνιστικοί μαζί του. (Στο σημείο αυτό αξίζει να αναφέρω ότι η φίλη δεν αναλώθηκε σε στερεοτυπικές διαφορές των δύο φύλων του τύπου "οι γυναίκες ζηλεύουν η μία την άλλη, ενώ οι άντρες είναι πιο αυθεντικοί, κλπ...", αλλά πήγε πέρα από αυτό προσπάθησε να βρει τι είναι αυτό που κάνει κάποιους ανθρώπους (ασχέτου φύλου) περισσότερο συμπαθείς από κάποιους άλλους.) 

Και μία μέρα λοιπόν έρχεται με μία ατάκα που έχει γραφτεί ανεξίτηλα μέσα στο μυαλό μου, και σαν μάντρα επανέρχεται ανά τακτά χρονικά διαστήματα για να με κάνει να προβληματιστώ ξανά και ξανά και ξανά για τις ανθρώπινες σχέσεις και την διαύγειά τους. "Ξέρεις, πιστεύω ότι ο Α. είναι περισσότερο συμπαθής, γιατί οι άλλοι νιώθουν ότι δεν απειλούνται από αυτόν." Σκέφτηκα για λίγα δευτερόλεπτα. Ναι, όντως, όταν τον βλέπει κανείς και μιλάει μαζί του, κανένα σημάδι απειλής δεν φαίνεται να κουβαλάει πάνω του. Είναι αλήθεια λοιπόν αυτό το συμπέρασμα; 

Η εμπειρία και η χρόνια παρατήρηση σχέσεων -είτε αυτές ευοδώθηκαν στο πέρασμα του χρόνου είτε όχι- δείχνει ότι, ναι, οι άνθρωποι ψάχνουν για ατέλειες πάνω στον άλλον πριν τον δεχτούν για να συναναστραφούν περισσότερο μαζί του. Κι όταν λέμε ατέλεια, εννοούμε οποιαδήποτε -μα, οποιαδήποτε- ατέλεια: ένα εμφανές σημάδι στο πρόσωπο, ένα νευρικό τικ, χαμηλό ύψος ή περιττό βάρος, φαλάκρα, πρόβλημα υγείας, ή αν προχωρήσουμε πέρα από τις σωματικές ιδιαιτερότητες, το να έχει χάσει έναν ή και τους δύο γονείς του, το να ζει μακριά από τα παιδιά του, να έχει οικονομικά προβλήματα, να έχει περάσει από ένα διαζύγιο ή μία απόλυση. Οτιδήποτε μπορεί να κάνει τον άλλον να πιστέψει ότι η καινούργια γνωριμία του είναι μακριά από αυτό που αποκαλούμε μια "τέλεια" ζωή. 

"Μα συνήθως αυτοί που υπερτερούν δεν είναι οι πιο επιτυχημένοι και αυτοί που έχουν κάποια αδυναμία δεν είναι και οι πιο ανασφαλείς;" Όχι. Απ' ότι φαίνεται μπορεί να λειτουργήσει και αντίστροφα αυτό το σχήμα: Αυτός που θεωρεί ότι υπερτερεί, αναλώνεται σε ένα κυνήγι τελειότητας και προσπαθεί να παρουσιάσει ένα ατσαλάκωτο προφίλ στους άλλους, με αποτέλεσμα να θεωρείται, αν όχι απειλή, τουλάχιστον κάποιος που δεν χρειάζεται την παρέα των άλλων, γιατί κάλλιστα μπορεί να τα καταφέρει και μόνος του, όπως δείχνει προς τα έξω. Αντίθετα, αυτός που έχει αδυναμίες, έχει συμβιβαστεί με αυτές και τις δείχνει προς τα έξω, γίνεται περισσότερο συμπαθής, φαίνεται πιο κοντά στην ατελή ανθρώπινη φύση και προσελκύει πιο εύκολα ανθρώπους γύρω του, για να τον στηρίξουν είτε πρακτικά είτε ηθικά ή απλώς για να του κάνουν παρέα στον αγώνα του. 

ΠΥΡΓΟΣ ΤΗΣ ΠΙΖΑΣ
Άραγε αυτή η "ατέλειά" του τον
έκανε τόσο δημοφιλή; 

Τις προάλλες πήγα στην καινούργια δουλειά μίας φίλης. "Μια χαρά είναι η νέα σου δουλειά, και μάλιστα ακόμα καλύτερη από την προηγούμενη. Τότε γιατί διαμαρτύρεσαι;", τη ρωτάω. Και η απάντηση επαλήθευσε για μία ακόμα φορά την παραπάνω θεωρία: "Μα για να μην λέει ο κόσμος ότι είναι όλα καλά στη ζωή μου". Έχει δίκιο. Ο κόσμος απειλείται από την "τελειότητα". Ο κόσμος θεωρεί "ύβρη" το να πηγαίνουν όλα ρολόι στη ζωή σου. Ο κόσμος αργά ή γρήγορα θα σε αφήσει απέξω αν με κάποιο μαγικό τρόπο όλα ρυθμίζονται μια χαρά στη ζωή σου και δεν δείχνεις να τον χρειάζεσαι. 

Έτσι, ο σεφ που δεν αφήνει κανέναν να πλησιάσει για να μην γίνει κανένα λάθος στη συνταγή παραμένει απρόσιτος και τελικά μόνος, ενώ ο άλλος που μπλέκεται μαζί με τους μαθητές του, κάνει λάθη, αστειεύεται, παρασύρεται, είναι περισσότερο συμπαθής από το κοινό. Η τραγουδίστρια που μόλις πέρασε ένα προσωπικό δράμα και προσπαθεί να το ξεπεράσει, κερδίζει τις καρδιές μερικών ακόμα χιλιάδων θαυμαστών που πίστεψαν ότι ήρθαν ένα βήμα πιο κοντά της μέσα από αυτή την εμπειρία της. Ο φίλος με την μικρή δυσμορφία στο πρόσωπο γίνεται αμέσως αγαπητός από πολλούς χωρίς κάποια ιδιαίτερη προσπάθεια. H ηθοποιός με το απαράμιλλο κάλλος γίνεται είδωλο όταν μαθαίνεται η εύθραυστη ψυχολογική της κατάσταση και η αδυναμία της να αντισταθεί στις ουσίες και το ποτό. 

Όσο όλο αυτό δεν γίνεται παθολογικό και δεν μετατρέπεται σε έναν ψυχολογικό εκβιασμό, όπου ο άλλος χρησιμοποιεί τις δήθεν αδυναμίες του για να τραβάει την αμέριστη προσοχή των άλλων γύρω του, η παραίτηση από το κυνήγι της τελειότητας και η αποδοχής της ατέλειας, μπορεί να γίνει κάτι λυτρωτικό για όλους. Μπορεί να μας οδηγήσει στον εναγκαλισμό των αδυναμιών μας, να μας απαλλάξει από περιττές συγκρίσεις (αφού ποτέ δεν θα μπορέσουμε να είμαστε ίδιοι με κάποιους άλλους ή καλύτεροι απ' όλους) και από ναρκισσιστικές αναφορές στη ζωή μας, και να μας βοηθήσει να μπορέσουμε να απολαύσουμε όσα έχουμε και να επικεντρωθούμε περισσότερο στα δυνατά μας σημεία και να τα εξελίξουμε. Και να μας φέρει και περισσότερους φίλους στο πλάι μας. 

Οι άνθρωποι έλκονται από εκείνους που έχουν αποδεχτεί και δεν φοβούνται να δείξουν την τρωτή, ανθρώπινη φύση. 
Οι άνθρωποι θέλουν να βλέπουν λάθη, ατέλειες και λοξοδρομήσεις. 
Οι άνθρωποι δεν θέλουν να απειλείς την αυτοεκτίμησή τους. 
Οι άνθρωποι θέλουν να αποφεύγουν τις συγκρίσεις όσο περισσότερο γίνεται. 
Οι άνθρωποι αγαπούν αυτούς που δεν διστάζουν να τσαλακωθούν αν οι περιστάσεις το απαιτούν. 
Οι άνθρωποι θέλουν ανθρώπους γύρω τους. 
Τους υπερήρωες τους θέλουν για πρότυπα. 
Για φίλους, θέλουν τους απλούς, καθημερινούς ανθρώπους. Μαζί με τα λάθη τους και τις ατέλειές τους. 

Αρνητική κριτική; Ευχαριστώ, δεν θα πάρω.

Όταν μιλάμε για αρνητική κριτική, μιλάμε για εκείνου του είδους την άδικη και κακόβουλη κριτική που σκοπό έχει να μειώσει το συνομιλητή, και όχι για την καλοπροαίρετη κριτική κάποιου που ενδιαφέρεται για μας, και έχει σκοπό να μας βοηθήσει να βελτιωθούμε και να διορθώσουμε κάποια σημεία μας. Ιδού λοιπόν μερικές πρακτικές συμβουλές προκειμένου να νικήσει η θετική σκέψη έναντι της αρνητικής κριτικής. 

Μετρήστε μέχρι το 10 πριν μιλήσετε… ή μέχρι το 20

Αν δέχεστε μια άσχημη κριτική ίσως η πρώτη σας σκέψη και αντίδραση είναι να την αντικρούσετε αμέσως, να την αρνηθείτε και να κάνετε ότι μπορείτε για να πείσετε τον συνομιλητή σας ότι έχει άδικο.  Δεχόμενοι αρνητική κριτική αισθανόμαστε συνήθως προσβεβλημένοι, θιγμένοι, θυμωμένοι, αδικημένοι κ.ο.κ. Η αντίδραση μας λοιπόν – ειδικά αν είναι άμεση - καθοδηγείται σε μεγάλο βαθμό από τον πληγωμένο μας εγωισμό και όχι από τη λογική μας. Με αυτόν τον τρόπο λέμε πράματα που συχνά μετανιώνουμε εκ των υστέρων, καθώς μπορεί να μην έχουν καμία απολύτως σχέση με αυτό για το οποίο δεχθήκαμε την κριτική. Δώστε στον εαυτό σας λίγο χρόνο να ηρεμήσει και ανακτήσει την ψυχραιμία του. Μετά μιλήστε.

Μην το δέχεστε 

Ένας άνδρας διέκοψε τον Βούδα ενώ έβγαζε κάποιο κήρυγμα και τον πρόσβαλλε. Ο Βούδας περίμενε μέχρι να τελειώσει ο άνδρας και του είπε:

- «Αν κάποιος σου προσφέρει ένα δώρο και το αρνηθείς, σε ποιον ανήκει το δώρο;»

- «Σε αυτόν που το πρόσφερε» απάντησε ο άνδρας

-  «Τότε αρνούμαι να δεχθώ τις προσβολές σου και σου ζητώ να τις κρατήσεις για τον εαυτό σου», του απάντησε ο Βούδας.

Αν θεωρείτε ότι η κριτική κάποιου, είναι προϊόν κακόβουλης σκοπιμότητας και έχει ως στόχο απλά να σας προσβάλει, έχετε πάντα την επιλογή…. να μην προσβληθείτε. Άλλωστε πολλές φορές τα λόγια λένε κάτι για αυτόν που τα λέει και όχι για αυτόν στον οποίο απευθύνονται…

Αντιμετωπίστε το ίδιο τον έπαινο και την κριτική

Αν οι έπαινοι σας κάνουν να νιώθετε περήφανοι και σας γεμίζουν με χαρά και θετικά συναισθήματα τότε η αρνητική κριτική θα σας καταρρακώνει. Αυτό σημαίνει ότι αφήνετε την γνώμη των άλλων να επηρεάζει τη συναισθηματική σας κατάσταση είτε προς τη θετική είτε προς την αρνητική κατεύθυνση.

Το υγιές είναι να έχετε αναπτύξει ένα εσωτερικό κριτήριο για να αξιολογείτε τον εαυτό σας αλλά και την κριτική που δέχεστε. Οι άνθρωποι εκφράζουν τις προσωπικές τους απόψεις μέσα από την κριτική που ασκούν. Αλλά είναι μόνο αυτό: Οι προσωπικές του απόψεις. Δεν είναι απαραίτητο να ταυτίζεται και η δική σας η γνώμη με αυτές.  Αξιολογείστε αυτό που σας λένε και διερωτηθείτε αν έχει κάποια δόση αλήθειας και κατά πόσο μπορεί να συμβάλει στην προσωπικά σας βελτίωση.

  

Μπείτε σε λεπτομέρειες

Αντί να ανταποδώσετε τα πυρά εκφράζοντας ισάξιες η και μεγαλύτερες κατηγορίες, ζητείστε με ήρεμο τρόπο διευκρινήσεις.

Για παράδειγμα αν κάποιος σας πει: «Είσαι πολύ αφελής»

Ρωτήστε: «Γιατί με θεωρείς αφελή;»

                «Τι έχω κάνει που να δείχνει αφέλεια;» ή

                «Τι θεωρείς ότι θα έπρεπε να είχα κάνει διαφορετικά;»

Καλλιεργώντας την επικοινωνία δίνετε στο διάλογο μια ευκαιρία και αποφεύγετε τη σύγκρουση. Μέσα από τις ερωτήσεις μπορεί να διαπιστώσετε ότι ο χαρακτηρισμός που σας προσάπτει ο άλλος είναι ανεδαφικός καθώς δεν έχει συγκεκριμένα παραδείγματα για να τον υποστηρίξει. Υπάρχει πάντα βέβαια η πιθανότητα αυτό που σας λένε να έχει μια δόση αλήθειας και ρωτώντας είναι η ευκαιρία σας να μάθετε περισσότερα πράγματα για τον εαυτό σας που πιθανόν αγνοούσατε ή για τα οποία απλά εθελοτυφλούσατε. Η κριτική είναι συχνά πιο σίγουρος δρόμος για την αυτοβελτίωση από τον έπαινο

Δώστε σημασία στα μη λεκτικά στοιχεία

Η κριτική δεν είναι απλώς θέμα λέξεων. Ο τόνος της φωνής, η γλώσσα του σώματος, η στίξη, το βλέμμα είναι όλα στοιχεία που συνθέτουν το μήνυμα που προσπαθεί να περάσει κάποιος μέσα από τα λόγια του. Για το λόγο αυτό τα μηνύματα σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης (facebook, twitter κτλ), σε κινητά και σε mail είναι γενικά αναξιόπιστα όσον αφορά το ύφος και τις προθέσεις του αποστολέα. Η κριτική είναι καλό να μην ασκείται μέσω αυτών αλλά και να μην απαντάτε σε τέτοιου τύπου μηνύματα καθώς ενέχεται συχνά ο κίνδυνος της παρεξήγησης.   

Πηγή: http://www.positivityblog.com/