Λήψη Απόφασης

Τέσσερις Τύποι Λήψης Απόφασης

Α. Ανεξάρτητος Τύπος

-Πολύ αποφασιστικός

-Γρήγορες αποφάσεις

-Θέλει να έχει τον έλεγχο των αποφάσεών του

-Ρισκάρει

-Διαισθητικός, τολμηρός, ανεξάρτητος

Β. Λογικός Τύπος

-Μελετάει τις επιλογές του προσεκτικά

-Ξέρει τι του αρέσει και τι όχι

-Ξέρει τα δυνατά και αδύνατα σημεία του

-Βρίσκει τις περισσότερες δυνατές πληροφορίες πριν πάρει μία απόφαση

-Δεν βιάζεται

-Λογικός, υπεύθυνος, ευσυνείδητος

Γ. Προσεκτικός Τύπος

-Δεν θέλει να κάνει λάθος ή να πάρει ρίσκο

-Βλέπει και τις δύο πλευρές και ξέρει τα καλά και τα κακά κάθε απόφασης

-Ανοιχτό μυαλό

-Μπορεί να οδηγήσει σε σύγχυση

-Ανεκτικός, προσεκτικός

Δ. Κοινωνικός Τύπος

-Λαμβάνει υπόψη του τα συναισθήματα των άλλων

-Επιθυμεί να αποφύγει τη σύγκρουση

-Θέλει να είναι αρεστός από τους άλλους

-Προτιμάει την αντι-δραση (δηλ. να ακολουθείς τη δράση) παρά τη δράση

-Κοινωνικός, υποστηρικτικός

Χαρακτηριστικά Στόχων

Για να βρεθούμε πιο κοντά στην επίτευξη των στόχων μας, αυτοί θα πρέπει να έχουν τα εξής χαρακτηριστικά:

-Να είναι σαφείς

-Να είναι ρεαλιστικοί

-Να είναι δικής μας επιλογής

-Να μην οδηγούν σε μία αδιάκοπη αλυσίδα δράσεων (δράση για δράση)

-Να μην είναι υπέρμετρα υψηλοί

-Να έχουν συγκεκριμένα εφικτά χρονικά περιθώρια

-Να εκφράζουν τις αξίες μας

-Να επιλέγονται ύστερα από κριτική σκέψη

Δεξιότητες για τη Λήψη Απόφασης

-Να είμαι σίγουρος για τις αξίες μου

-Να γνωρίζω αρκετές πληροφορίες

-Να γνωρίζω ποιες πληροφορίες είναι σημαντικές ή όχι

-Να διακρίνω τι είναι στόχος και τι αποτέλεσμα

-Να μπορώ να προβλέψω τις συνέπειες

Αυτοπεποίθηση

Πώς δημιουργείται η συναισθηματική ανασφάλεια;

-Εμπειρίες παιδικής ηλικίας

-Επικριτικοί γονείς

-Απόρριψη από φίλους, δουλειά

-Πρόσφατη αποτυχία ή απώλεια

-Εξάρτηση από άλλους

Χαρακτηριστικά ατόμων με χαμηλή αυτοπεποίθηση

-Ανασφάλεια

-Μοναξιά

-Υπερβολική ευθιξία

-Υπερβολική ενασχόληση με το τι νομίζουν οι άλλοι

-Άγχος και συχνές απογοητεύσεις

-Επικέντρωση στα αρνητικά

-Μειωμένες κοινωνικές δεξιότητες

-Δυσκολία να δέχονται φιλοφρονήσεις

-Χαμηλές προσδοκίες στη ζωή

-Διαταραχές στη συγκέντρωση, τον ύπνο, τη διατροφή

-Συνεχής αναζήτηση ενδείξεων έλλειψης ενδιαφέροντος από τους άλλους

Χαρακτηριστικά ατόμων με υψηλή αυτοπεποίθηση

-Υπευθυνότητα για τις πράξεις τους / Σιγουριά για τις αποφάσεις τους

-Αισιοδοξία, δημιουργικότητα, αγωνιστικότητα, τόλμη

-Αυτοέλεγχος

-Ανθεκτικότητα στις αρνητικές κριτικές των άλλων

-Ανεκτικότητα και σεβασμό στην προσωπικότητα των άλλων

Ενίσχυση της αυτοπεποίθησης:

Ας αναρωτηθούμε τα εξής:

-Οι αρνητικές εκτιμήσεις για τον εαυτό μου έχουν ρεαλιστική βάση;

-Μπορώ να μην επηρεάζομαι από το περιβάλλον ή το παρελθόν μου;

-Γιατί πιστεύω ότι αν δεν φέρομαι όπως θέλουν οι άλλοι, θα με απορρίψουν;

-Αν οι άλλοι πιστεύουν ότι δεν μπορώ να αλλάξω, πρέπει να το πιστέψω κι εγώ;

-Γιατί θα πρέπει να παραγκωνίζω τα πραγματικά μου προβλήματα, προκειμένου να παρουσιάσω μία καλή εικόνα στους άλλους;

Προτάσεις

-Στηριχτείτε στις δικές σας δυνάμεις

-Αποφύγετε αρνητικές παρατηρήσεις

-Αναγνωρίζετε την προσπάθεια και όχι απαραίτητα το τελικό αποτέλεσμα

-Μη συγκρίνετε τον εαυτό σας με τους άλλους

-Ανακαλέστε μία λίστα με τις επιτυχίες σας

-Βάλτε ρεαλιστικούς στόχους

-Κοιτάξτε τα λάθη σας μέσα από καθρέφτη, όχι μέσα από μεγεθυντικό φακό

-Μάθετε από την επιτυχία και μην επιμείνετε σε αυτή

-Κάντε κάτι σημαντικό και ευχάριστο για σας

-Δεν χρειάζεται να ανταποκρίνεστε στις προσδοκίες των άλλων

-Μην φοβάστε - ο φόβος μειώνει την επιτυχία

-Ενισχύστε τον εαυτό σας

-Μη συζητάτε τα σχέδιά σας με άτομα που δεν συμμερίζονται τον ενθουσιασμό σας

-Δεχτείτε τα κοπλιμέντα

-Μάθετε να χρησιμοποιείτε τις προτάσεις: Θέλω να...Δε θέλω να....

-Μάθετε να χαλαρώνετε

-Κάνετε τη ζωή που θέλετε εσείς, όπως τη θέλετε εσείς

Εργαζόμενη Μητέρα (γιατί και η μητέρα που δεν εργάζεται είναι εργαζόμενη...)

Τι απολαμβάνουν οι εργαζόμενες μητέρες;

-Το προσωπικό τους χαρτζιλίκι ή εισόδημα

-Τη χαρά της δημιουργικότητας

-Τη δυνατότητα της αλλαγής των παραστάσεων σε καθημερινή βάση

-Την προσωπική καταξίωση

-Τον ευρύτερο κοινωνικό κύκλο

-Τη μη συνεχή ενασχόληση με τις οικιακές δουλειές

-Περισσότερη ανεξαρτησία

Τι απολαμβάνουν οι μη εργαζόμενες μητέρες;

-Περισσότερο προσωπικό χρόνο

-Την μη ανάμειξη με χρηματικά ζητήματα κι έτσι από ένα επιπλέον βάρος

-Την αποχή από το εργασιακό άγχος

-Την καλύτερη διαχείριση του χρόνου τους

-Λιγότερη κούραση

-Λιγότερες τύψεις για το χρόνο που αφιερώνουν στην οικογένεια

Κίνδυνοι για τις γυναίκες που μένουν σπίτι:

Σύνδρομο Ανωτερότητας: Η ανάγκη οι ίδιες και τα παιδιά τους να είναι καλύτερα σε όλα

Υπερπροστατευτικότητα: Τα παιδιά θεωρούνται πολύ μικρά ακόμα και σε πραγματικά μεγάλη ηλικία

Μικροβιοφοβία: Η μεγάλη ενασχόληση με την καθαριότητα

Διαρκής Εσωτερική Σύγκρουση: Κάθε πράγμα που δεν πάει σύμφωνα με τις προσδοκίες είναι προσωπικό πλήγμα για την μητέρα

Η εργαζόμενη μητέρα:

-ας πάψει να κατηγορεί τον εαυτό της για όλους και για όλα

-κάθε φορά που διαψεύδονται οι προσδοκίες της ας μην νιώθει τύψεις

-ας ιεραρχήσει τις ανάγκες της

-ας υιοθετήσουμε μία εβδομαδιαία συνάντηση με παιδιά και σύζυγο

-ας βάλουμε για τα καλά το σύζυγο μέσα σε όλα αυτά

-ας κρατήσουμε ένα απόθεμα δύναμης για να μπορούμε να φροντίζουμε και τον εαυτό μας αλλά και τις σχέσεις μας με τους άλλους

-ας φορέσει πρώτα στον εαυτό της τη μάσκα οξυγόνου και μετά στα παιδιά της

Ο ρόλος του πατέρα

Η εμπλοκή του πατέρα προσφέρει:

-Καλύτερη συγκέντρωση

-Σαφέστερη αυτοεικόνα

-Ενίσχυση της αυτοπεποίθησης

-Λιγότερη ψυχολογική πίεση

-Καλύτερη απόδοση στο σχολείο

Πατέρας δεν είναι μόνο ο βιολογικός πατέρας, αλλά και το πρόσωπο που εμπλέκεται και δείχνει έμπρακτα το ενδιαφέρον του. Όμως, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ο πατέρας δεν είναι μόνο για τις μεταφορές και τα ψώνια αλλά και για πιο ουσιαστική αλληλεπίδραση με τα παιδιά.

Άρα:

-Ας μην συγκρίνουμε ή παραλληλίζουμε τον σύζυγο με τον πατέρα μας

-Ας μην πιστεύουμε ότι μόνο εμείς γνωρίζουμε το "καλό" των παιδιών

-Ας μην βάλουμε το παιδί και τις ανάγκες του πάνω απ' όλα αφήνοντας τη σχέση με το σύζυγο

Ρόλοι μέσα σε δυσλειτουργικές οικογένειες

Έρευνες σχετικά με την οικογένεια έχουν δείξει ότι τα παιδιά υιοθετούν συγκεκριμένους ρόλους ανάλογα με τη δυναμική της οικογένειας. Κάποιοι από τους ρόλους αυτούς είναι περισσότερο παθητικοί και κάποιοι περισσότερο επιθετικοί, δεδομένου ότι ο ανταγωνισμός και η προσπάθεια για επιβεβαίωση μέσα στην οικογένεια οδηγεί τα παιδιά να υιοθετήσουν διαφορετικού τύπου συμπεριφορές, προκειμένου να νιώσουν αυτόνομες οντότητες.

Αυτοί οι ρόλοι βοηθούν τα παιδιά να επιζήσουν καθώς μεγαλώνουν σε ένα δυσλειτουργικό, συναισθηματικό ανώριμο οικογενειακό περιβάλλον. Μερικά παιδιά υιοθετούν και ταυτίζονται με έναν ρόλο μέχρι την ενηλικίωσή τους, ενώ άλλα αλλάζουν από τον ένα ρόλο στον άλλο ανάλογα με την κατάσταση της οικογένειας. Ένα μοναχοπαίδι μπορεί να "παίξει" όλους τους ρόλους αργά ή γρήγορα. Είναι σημαντικό να πούμε ότι υιοθετούμε τους ρόλους που αρμόζουν καλύτερα στην προσωπικότητά μας. Αυτό που συμβαίνει με τους ρόλους που αναλαμβάνουμε είναι ότι μας αλλοιώνουν την εικόνα που έχουμε για τον εαυτό μας και δεν βλέπουμε καθαρά ποιοί είμαστε στην πραγματικότητα.

Οι ρόλοι που αναλαμβάνουν εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τη συμπεριφορά των γονέων. Έτσι, σε ένα ασταθές οικογενειακό περιβάλλον, η συμπεριφορά των γονέων μπορεί να είναι:

α) Χειριστική (μέσω σωματικής ή ψυχολογικής βίας)

β) Ασύμμετρη (ακραίες συμπεριφορές προς το κάθε παιδί ξεχωριστά, ενισχυτική προς το ένα απορριπτική προς το άλλο)

γ) Τελειοθηρική (έμφαση στην τάξη, την ισχύ, την τέλεια εμφάνιση)

δ) Δογματική (αυστηρή πειθαρχία, τυφλή υπακοή)

ε) Κατευναστική (διατήρηση της ηρεμίας με οποιοδήποτε κόστος)

στ) Υποκριτική ("κάνε ό,τι λέω, όχι ό,τι κάνω)

ζ) Διπλωματική (συμφωνεί με τις ανάγκες των παιδιών χωρίς να τις ικανοποιεί)

η) Συντηρητική (αποφεύγει ερωτήσεις για το σεξ, την ανατομία, το άλλο φύλο)

Μερικοί από τους ρόλους που ενδέχεται να υιοθετήσει ένα παιδί μέσα σε μία δυσλειτουργική οικογένεια είναι οι εξής:

Α. ΤΟ ΠΑΙΔΙ - ΓΟΝΙΟΣ

Είναι τόσο ώριμο, που μπορεί να είναι 9 ετών αλλά να βαδίζει προς τα 40. Είναι υπεύθυνο, καλός μαθητής και καλός αδερφός. Είναι η καλή εικόνα της οικογένειας και με αυτό αποδεικνύουν πόσο καλοί είναι στο ρόλο τους. Το παιδί - γονιός φροντίζει τους γονείς του σαν γονέας και ειδικά όταν ο ένας γονέας είναι απών ψυχολογικά ή εργάζεται σε άλλη πόλη. Το παιδί αυτό αισθάνεται ότι πρέπει να φανεί δυνατό και φοβάται να αναγνωρίζει τις δικές του δυσκολίες. Ως ενήλικας, είναι αυστηρός, επικριτικός και πειθαρχημένος. Θέλει να επιτυγχάνει για να απολαμβάνει θετικής προσοχής, αλλά πολλές φορές αισθάνεται ανασφάλεια και δεν το παραδέχεται.

Β. ΤΟ ΠΑΙΔΙ - ΣΥΝΤΡΟΦΟΣ

ΜΗΤΕΡΑ ΜΕ ΚΟΡΗ: Όλα τα μοιράζονται, κουτσομπολεύουν τις φίλες της κόρης, κάνουν από κοινού παράπονα στον πατέρα

ΠΑΤΕΡΑΣ ΜΕ ΚΟΡΗ: Ο πατέρας βγάζει την ίδια τρυφερότητα στη μητέρα και της κόρη, και μαζί εκείνες φροντίζουν τον πατέρα

ΜΗΤΕΡΑ ΜΕ ΓΙΟ: Συμπεριφέρονται σαν ζευγάρι, και η μητέρα βγάζει ακόμα και ζήλια στις συντρόφους του γιου

ΠΑΤΕΡΑΣ ΜΕ ΓΙΟ: Η σύζυγος μπαίνει σε δεύτερη μοίρα

Φυσικό επακόλουθο είναι ο γονέας που μένει απέξω να αισθάνεται ζήλεια ή θυμό.

Γ. ΠΑΙΔΙ - ΕΞΑΡΤΗΜΕΝΟ

Είναι άβουλο και δεν παίρνει εύκολα πρωτοβουλίες, έχει χαμηλή αυτοεκτίμηση, αποσύρεται πολύ συχνά. Δεν συνειδητοποιεί ότι δεν φταίει το ίδιο για την κατάστασή του αλλά οι γονείς του, οι οποίοι προβάλλουν πάνω του τη δική τους στέρηση. Αυτά τα παιδιά είναι εθισμένα σε παντός τύπου εξάρτηση, ειδικά όταν ενηλικιωθούν.

Δ. ΠΑΙΔΙ ΠΟΥ ΤΟ ΑΠΟΡΡΙΠΤΟΥΝ

Έχει χαμηλή αυτοεκτίμηση και κρατιέται μακριά από τις σχέσεις εξαιτίας του φόβου απόρριψης. Αποσύρεται, διαβάζει βιβλία, ονειροπολεί, βλέπει πολλή τηλεόραση. Είναι ντροπαλό, γιατί μόνο έτσι πιστεύει ότι θα ξεφύγει από την απόρριψη. Συνήθως είναι το ανεπιθύμητο παιδί που δεν κατάφεραν οι γονείς να το αποδεχτούν - οι γονείς ντρέπονται γι΄αυτό.

Ε. ΠΑΙΔΙ - ΠΑΡΑΒΑΤΗΣ

Το παιδί αυτό θα βγει προς τα έξω και θα εκφράσει την ενεργητικότητά του. Καταφεύγει σε καυγάδες και τσακωμούς. Στ' αλήθεια παρέχει στην οικογένεια διάσπαση της προσοχής της από τα πραγματικά προβλήματα. Έχει συνήθως προβλήματα στο σχολείο, και ενώ είναι ευαίσθητο, έχει μετατρέψει την ευαισθησία του σε κυνισμό και δυσπιστία.

ΣΤ. ΠΑΙΔΙ - ΕΚΠΡΟΣΩΠΟΣ

Κουβαλάει όλες τις φιλοδοξίες των γονέων του, καθώς πρέπει να είναι πρώτος σε όλα. Νιώθει ενοχές αν δεν τα καταφέρνει. Ως ενήλικας, έχει εκπαιδευτεί να ακούει τα προβλήματα των άλλων και να είναι μεγαλόκαρδος, αλλά δεν γνωρίζει πώς να διαχειριστεί τις δικές του ανάγκες, καθώς νιώθει συνέχεια πώς πρέπει να σώσει τον άλλον.

Ζ. ΤΑΥΤΟΠΟΙΗΜΕΝΟΣ ΑΡΡΩΣΤΟΣ

Όταν το ζευγάρι έχει εντάσεις, το παιδί αναλαμβάνει να κάνει ένα ρόλο που συσπειρώνει γύρω του τους γονείς για να μην πάψουν να είναι μαζί. Ακόμα κι αν εισπράξουν θυμό από τους γονείς, τους ενδιαφέρει περισσότερο το ότι έχουν ενωμένους τους γονείς.

Η. ΠΑΙΔΙ - ΚΟΛΛΑ

Το παιδί που θα φέρει ένταση ώστε να συσπειρωθούν γύρω του και αναλαμβάνει να συγκολλήσει το κενό που υπάρχει στη συζυγική σχέση.

Θ. ΠΑΙΔΙ - ΑΛΕΞΙΣΦΑΙΡΟ

Τραβάει πάνω του όλη την αρνητική προσοχή και υπάρχει χώρος για θετικότητα μεταξύ των υπόλοιπων μελών.

Ι. ΠΑΙΔΙ - ΜΩΡΟ

Το παιδί μωρουδίζει ή πίνει από το μπιμπερό ως μεγάλη ηλικία. Κάνει πολύ εύκολα νυχτερινούς τρόμους και άλλες διαταραχές ύπνου. Είναι πολύ πιθανό να είναι μία χαριτωμένη φιγούρα, που ενισχύεται και μένει ως την ενήλικη ηλικία το μικρό παιδί της οικογένειας.

Σημοντικό ρόλο παίζει και η σειρά γέννησης του παιδιού.

Το ΠΡΩΤΟ παιδί έχει συνήθως την ευθύνη των υπόλοιπων αδερφών και γίνεται πολλές φορές υπεργονιός.

Το ΔΕΥΤΕΡΟ παιδί παλεύει διπλά για να βρει τη θέση του, αν τελικά είναι στους δύο μικρούς ή στους δύο μεγάλους.

Το ΤΡΙΤΟ παιδί υπάρχει κίνδυνος να μείνει πάντα το μωρό της οικογένειας.

ΣΤΑΣΗ ΓΟΝΕΩΝ

-Ας κοπεί ο ομφάλιος λώρος

-Οι γονείς ας αποδεσμεύσουν τα παιδιά από τις προσδοκίες του

-Αν τα παιδία τσακώνονται, ας μην επεμβαίνουν οι γονείς και παίρνουν το ρόλο του ακροατηρίου, ας θεσπίσουν κανόνες, και ας δώσουν χρόνο μετά τον καυγά να εκφράσουν τα αρνητικά τους συναισθήματα και τα παράπονά τους

-Ας επιτρέψουμε και τα λάθη μέσα στην οικογένεια

-Αφήστε χώρο για την προσωπική έκφραση του κάθε μέλους

-Μην κριτικάρετε τις επιλογές των άλλων - δημιουργήστε ευκαιρίες

-Καλλιεργήστε την Κατανόηση, την Επικοινωνία, την Εκτίμηση, την Ιδιωτικότητα, την Πνευματικότητα, τη Στοργή, την Ασφάλεια, την Ψυχαγωγία (ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΜΙΑΣ ΥΓΙΟΥΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ)