Η διαδικασία του χωρισμού είναι ιδιαίτερα σύνθετη, γιατί οι δεσμοί των συζύγων λειτουργούν σε πολλά διαφορετικά επίπεδα (συναισθηματικό, σεξουαλικό, κοινωνικό, οικογενειακό, νομικό και οικονομικό), οπότε είναι πιθανό η ρήξη στον καθένα από αυτούς τους δεσμούς να συμβεί σε διαφορετικό χρονικό διάστημα. Για παράδειγμα, η ρήξη των συναισθηματικών δεσμών συμβαίνει συνήθως πολύ νωρίτερα από το φυσικό χωρισμό.
Το διαζύγιο, ως κατάληξη μιας, συνήθως, μακρόχρονης κρίσης του γάμου πλήττει τόσο τους συζύγους όσο και τα παιδιά. Έτσι, το διαζύγιο μπορεί να θεωρηθεί, όχι ως η λύση του προβλήματος, αλλά ως η λιγότερο κακή λύση στην προϋπάρχουσα, βασανιστική και τραυματική οικογενειακή κρίση.
Για τη λεπτομερέστερη ανάλυση του διαζυγίου, αποδείχτηκε χρήσιμη από πολλούς ερευνητές, η διάκριση τριών φάσεων:
1. η φάση της έντασης στις σχέσεις των συζύγων
2. η φάση της δικαστικής αντιδικίας, και
3. η φάση μετά το διαζύγιο, όπου διαμορφώνεται μια νέα κατάσταση για τα μέλη της πρώην οικογένειας.
Στην 1η φάση: η ένταση αρχίζει ενώ συνειδητοποιείται η διάσταση ανάμεσα στους συζύγους. Αρχικά δε θέλουν να αποδεχθούν το γεγονός, αναπτύσσουν διάφορους μηχανισμούς άμυνας, προσπαθούν συχνά να "προστατέψουν" τα παιδιά και τους εαυτούς τους από τις επιπτώσεις της διάστασης. Πρόκειται για το λεγόμενο "συναισθηματικό διαζύγιο", που όμως δε φτάνει σε ανοιχτή εκδήλωση και ρήξη, καθώς οι σύζυγοι αρνούνται το μέγεθος και το βάθος των διαφορών τους, διατηρώντας έτσι μια επισφαλή ισορροπία μέσα στην οικογένεια. Στην πρώτη, ωστόσο, αφορμή η συχνά μακρόχρονη αλλά εύθραυστη ισορροπία (ομοιόσταση) διαταράσσεται, καταρρέει και η κρίση εκδηλώνεται πλέον ανοιχτά. Η σκέψη για ενδεχόμενο χωρισμό γίνεται κοινή απόφαση για διάζευξη. Οι ψυχολογικές αντιδράσεις των συζύγων είναι συνήθως: συμπτώματα κατάθλιψης, αίσθημα απαξίας, αϋπνίες, οδύνη, ανορεξία, ακόμα και τάσεις αυτοκτονίας.
Τα παιδιά, σε αυτή τη φάση, στέκονται ως μάρτυρες της έντασης, την οποία δεν κατανοούν, ενώ παραμελούνται από τους προβληματισμένους και μάλλον αποδιοργανωμένους γονείς τους.
Στη 2η φάση, αρχίζουν οι διαδικασίες υλοποίησης του χωρισμού, ενώ ο ένας από τους συζύγους έχει ήδη απομακρυνθεί.
Μέσα από αυτές τις διαδικασίες, εκδηλώνεται μια έντονη επιθετικότητα, που μπαίνει στη θέση της προηγούμενης κατάθλιψης, με έντονη διάθεση καταστροφής και εκδίκησης. Η αυτοδικία είναι το κύριο γνώρισμα αυτής της φάσης. Όταν μάλιστα υπάρχουν παιδιά, οι απαραίτητες ρυθμίσεις που αφορούν την τύχη τους, (επιμέλεια, διατροφή κτλ.) γίνονται αφορμή και πεδίο συγκρούσεων, οι οποίες συνήθως περνούν και στα παιδιά, με αποτέλεσμα αυτά να διχάζονται και να μένουν συναισθηματικά στερημένα. Ακόμα και ο γονιός με τον οποίο ζουν δεν είναι σε θέση να τους προσφέρει την απαραίτητη συναισθηματική κάλυψη, εξαιτίας των προσωπικών αναγκών και της ταραγμένης ψυχικής του ισορροπίας.
Στην 3η φάση: Μετά την έκδοση του διαζυγίου και τη ρύθμιση της επιμέλειας, της διατροφής και της επικοινωνίας με τα παιδιά, οι πρώην σύζυγοι βρίσκονται μπροστά σε μια καινούργια κατάσταση, στην οποία και πρέπει να προσαρμοστούν. Η επιτυχία της προσαρμογής εξαρτάται από την προσωπικότητα του ατόμου, από το πόσο είχε διαρκέσει ο γάμος, από το κοινωνικό περιβάλλον και τις δυνατότητες υποστήριξης που αυτό παρέχει, καθώς και το βαθμό αποδιοργάνωσης, που η κρίση του γάμου προκάλεσε στην προσωπικότητα του κάθε συζύγου.
Δεν είναι λίγες όμως οι περιπτώσεις όπου λίγα χρόνια μετά το χωρισμό ο ένας συγχωρεί τον άλλο και τον σέβεται, ωριμάζουν και οι δύο και δίνουν στον εαυτό τους τη δυνατότητα για μία νέα σχέση απαλλαγμένη από το έντονα αρνητικό φορτίο της προηγούμενης.
ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΕΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ 3 ΦΑΣΕΩΝ:
-άγχος
-λύπη
-πόνο
-ταπείνωση
-απόρριψη
-θυμός
-αλλαγές στην αυτοεκτίμηση
-παλινδρόμηση
-συναισθηματική προσκόλληση του ενός συζύγου στον άλλο
-αισθήματα ανακούφισης
Οι παράγοντες που διαφοροποιούν τις ποικίλες ψυχολογικές αντιδράσεις τόσο στο διαζύγιο όσο και στην περίοδο προσαρμογής μετά το χωρισμό είναι η προσωπικότητα και η αυτοεκτίμηση του κάθε συζύγου, το φύλο, η ηλικία, η μόρφωσή του, το κοινωνικοοικονομικό επίπεδο, η διάρκεια του γάμου, η επικοινωνία, η ποιότητα της σχέσης των συζύγων πριν και μετά το χωρισμό, η ύπαρξη παιδιών, οι σχέσεις με άτομα του άλλου φύλου, η ύπαρξη συγγενών ή φίλων για υποστήριξη και οι αλλαγές στην οικονομική κατάσταση.
Έχει διαπιστωθεί ότι η απόφαση για διαζύγιο σε οικογένειες με παιδιά σπάνια είναι ομόφωνη. Περισσότερο αγχώδης και δύσκολη είναι η περίοδος πριν από το χωρισμό για τον/την σύζυγο που παίρνει την πρωτοβουλία για το διαζύγιο, ενώ για τον άλλο σύζυγο δυσκολότερη είναι η περίοδος μετά το χωρισμό. Η διαφορά στις ψυχολογικές αντιδράσεις των συζύγων είναι ότι αυτός που είχε την πρωτοβουλία για το διαζύγιο αισθάνεται να έχει αυτός τον έλεγχο της κατάστασης και δεν έχει έκδηλα αισθήματα ταπείνωσης και απόρριψης, ενώ ο/η σύζυγος που δεν ήθελε το διαζύγιο είχε αισθήματα ταπείνωσης, απόρριψης και έλλειψης δύναμης να επηρεάσει την απόφαση του άλλου συζύγου. Ωστόσο, το ξεκίνημα της διαδικασίας του διαζυγίου προκαλεί συχνά στο/στη σύζυγο που είχε την πρωτοβουλία αισθήματα ενοχής για τον πόνο που προκάλεσε στα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας και αισθήματα αποτυχίας, επειδή δεν μπόρεσε να αντιμετωπίσει τις δυσκολίες που οδήγησαν στην αποτυχία του γάμου.
Το διαζύγιο θεωρείται μια διαδικασία που αποτελείται από έξι στάδια, των οποίων η σειρά δεν είναι απαραίτητα ίδια για όλα τα άτομα:
1. Το συναισθηματικό διαζύγιο
Στο στάδιο αυτό οι δύο σύζυγοι αρχίζουν να συνειδητοποιούν την συναισθηματική τους απομάκρυνση.
2. Το νομικό διαζύγιο
Κατά τη φάση αυτή, ο ένας από τους δύο συζύγους αναζητά τη βοήθεια δικηγόρου για να προχωρήσει την αγωγή διαζυγίου.
3. Το οικονομικό διαζύγιο
Στο στάδιο αυτό γίνεται η διευθέτηση της κοινής περιουσίας των συζύγων και οι ρυθμίσεις οι σχετικές με της συζύγου και των ανήλικων παιδιών.
4. Το διαζύγιο από τον κοινό γονεϊκό ρόλο
Σε αυτή τη φάση, που συνδέεται άμεσα με οικονομικό και το νομικό διαζύγιο, διευθετούνται όλα τα ζητήματα που σχετίζονται με την επιμέλεια των παιδιών και τα δικαιώματα επικοινωνίας του γονέα που δεν έχει την επιμέλεια.
5. Το διαζύγιο από την κοινότητα
Το στάδιο αυτό συνδέεται με τις αλλαγές που επέρχονται στον κοινωνικό κύκλο των φίλων και των γνωστών.
6. Το ψυχικό διαζύγιο
Είναι το πιο δύσκολο από όλα τα στάδια. Και οι δύο σύζυγοι προσπαθούν να αντιμετωπίσουν τα ψυχικά τραύματα που τους δημιούργησε ο φυσικός χωρισμός. Μετά, όμως, από αυτήν την προσπάθεια έρχεται σταδιακά η «απεξάρτηση» του ενός συζύγου από τον άλλο και η προσωπική ανασυγκρότηση.
Καλησπερα!
ΑπάντησηΔιαγραφήΙδιαιτερο ενδιαφερον εχουν τα αρθρα σας!!
Θα ηθελα να σας ρωτησω ποια ειναι η γνωμη σας οταν ενα παιδι γεννιεται και σε πολυ μικρο χρονικο διαστημα λ.χ. 5 μηνων οι γονεις χωριζουν!Εν ολιγοις το παιδι μεγαλωνει με τη μαμα στο ιδιο σπιτι με τους καταπληκτικους γιαγια-παππου.
Αυτο το παιδι πως αντιλαμβανεατι το θεμα οικογενεια οταν οι σχεσεις των γονιων του ειναι ψυχρες,τυπικοτατες(???) δηλαδη ανυπαρκτες!!!
Φυσικα δεν ακουει ασχημα λογια για τον μπαμπα ή οποιοδηποτε αλλον της αλλης πλευρας!Αν και ο πατερας του παιδιου κατηγορει!Πως ολοες αυτες οι πληροφοριες χωρανε στο μυαλουδακι του???
Φοβαμαι μη σε ηλικια 13 μου πει "μαμα θα παω με τον μπαμπα!!!".Ειναι μικρος ακομα,3 ετων,αλλα ιδιαιτερα χαρισματικος κ εχουμε μια υπεροχη τρυφερη σχεση!!!
Σας ευχαριστω!!!!!!!
Σας ευχαριστώ για τη θετική σας ανταπόκριση στον ιστότοπό μου.
ΑπάντησηΔιαγραφήΤο θέμα με το διαζύγιο είναι κάτι που απασχολεί πολλά χωρισμένα ζευγάρια στις μέρες μας και ιδιαίτερα αυτά που υπάρχουν και παιδιά στη μέση.
Το παιδί ειδικά σε αυτή την τόσο μικρή ηλικία είναι δύσκολο να μας μεταφέρει με λόγια πώς αντιλαμβάνεται το διαζύγιο. Μπορούμε μόνο να το καταλάβουμε συζητώντας μαζί του, παίζοντας, λέγοντας ιστορίες, ή ζωγραφίζοντας, όπου άθελά του μας μεταφέρει την εικόνα που έχει για τη μαμά ή το μπαμπά και τη μεταξύ τους σχέση. Μην τον πιέσετε για σοβαρές δηλώσεις, γιατί δεν είναι σε θέση να το πει και ούτε θέλει να πάρει το μέρος του ενός ή του άλλου γονέα.
Ακόμα κι αν ο ένας γονέας θεωρεί τον άλλο ως υπαίτιο για τη διάλυση της σχέσης, αυτό είναι κάτι που πρέπει να μείνει ανάμεσα στο ζευγάρι και δεν αφορά καθόλου το παιδί. Το παιδί είναι σωστό και δικαιούται να έχει και τη μαμά και το μπαμπά του, ακόμα κι αν αυτοί οι δύο δεν μένουν μαζί. Συνεπώς, όταν μεγαλώσει αν αποφασίσει να πάει να μείνει με το μπαμπά του, δεν θα έχει σχέση με το αν εσείς κάνατε κάτι λάθος, αλλά γιατί απλά είναι ο μπαμπάς του και θέλει να μοιραστεί κάποιες στιγμές μαζί του. Μπορεί εσάς να σας φαίνεται άδικο αυτό, αλλά το παιδί πρέπει να διαμορφώσει τη δική του άποψη και όχι να υιοθετήσει τη δική σας, η οποία μάλιστα βασίζεται στη σχέση σας με τον πατέρα πριν πολλά χρόνια.
Εκμεταλλευτείτε την τρυφερή σχέση που έχετε και ζήστε την κάθε στιγμή που έχετε τώρα με το γιο σας, στηρίξτε τον σε κάθε επιλογή του, μάθετέ τον να κρίνει αντικειμενικά και σωστά, επιτρέψτε του να εκφράζεται ελεύθερα, και πιστέψτε με, αυτά είναι πολύ γερά θεμέλια για τη σχέση σας!