Διαζύγιο - Μέρος Α': Αιτίες

Τις τελευταίες δεκαετίες έχει παρατηρηθεί αύξηση του αριθμού των διαζυγίων και κατ΄επέκταση των μονογονεϊκών οικογενειών σε όλες τις ανεπτυγμένες χώρες. Παράλληλα, παρατηρείται και μείωση των γάμων, γεγονός που εξηγεί κατά ένα μέρος και την τάση σταθεροποίησης  των  διαζυγίων τα τελευταία 4-5 χρόνια. 
Οι αιτίες του διαζυγίου σύμφωνα  με το νόμο είναι:

α) Συναίνεση. Στην περίπτωση αυτή η διαδικασία έκδοσης του διαζυγίου είναι απλή και μη χρονοβόρα

β) Ισχυρός κλονισμός του γάμου. Αυτή πιστοποιείται μέσω αποδεικτικών στοιχείων τα οποία προσκομίζονται στο δικαστήριο.Τα αποδεικτικά στοιχεία πρέπει να αφορούν τα εξής: 

         1. Εγκατάλειψη

         2. Επιβουλή ζωής 

         3. Μοιχεία 

Όμως, από σχετικές μελέτες που έχουν διεξαχθεί έχει φανεί ότι υπάρχει μεγάλη διαφορά ανάμεσα στα δικαστικά στοιχεία σχετικά με τους λόγους του διαζυγίου και στις αντιλήψεις των συζύγων για τους λόγους που τους οδήγησαν στο διαζύγιο και το ποιος σύζυγος υποκίνησε ουσιαστικά τη νομική διαδικασία για το διαζύγιο.

Τα αποτελέσματα των σχετικών ερευνών οδηγούν στη διαπίστωση ότι σπάνια η απόφαση για το χωρισμό και το διαζύγιο είναι κοινή μεταξύ των συζύγων.

Έχει, επίσης, διαπιστωθεί ότι υπάρχει μεγάλη δυσκολία στον προσδιορισμό του ποιος από τους συζύγους ήθελε κυρίως να χωρίσει και κίνησε τη διαδικασία αγωγής διαζυγίου. Υπάρχει η τάση να παρουσιάζεται μια συστηματική «αυτοπροκατάληψη» στις αναφορές τόσο των ανδρών όσο και των γυναικών. Έτσι, κάθε σύζυγος δηλώνει ότι εκείνος/η ήταν αυτός/η που ήθελε να χωρίσει, σε μια προσπάθεια να μην νιώσει την απόρριψη και να αποκαταστήσει το «πλήγμα» στην αυτοεκτίμησή του/της.

Σύμφωνα με μελέτες, οι κύριοι παράγοντες που αναφέρονται από τους συζύγους ότι συντέλεσαν στον κλονισμό του γάμου είναι οι ακόλουθοι: συγκρούσεις, έλλειψη συμφωνίας για κοινά ενδιαφέροντα, αξίες και στόχοι, αμφισβήτηση των παραδοσιακών ρόλων του κάθε φύλου, ανεκπλήρωτες συναισθηματικές ανάγκες, έλλειψη σεβασμού και τρυφερότητας, απουσία ουσιαστικής επικοινωνίας, ύπαρξη άλλης σχέσης, εχθρότητα, κακοποίηση και αλκοολισμός. Οι έρευνες έχουν δείξει, επίσης, διαφορές στις αντιλήψεις μεταξύ ανδρών και γυναικών όσον αφορά τη συζυγική σχέση και το γάμο. Έτσι, οι γυναίκες περιγράφουν συνήθως το γάμο τους πιο αρνητικά σε σύγκριση με τους άνδρες, εκφράζουν περισσότερα παράπονα σχετικά με αυτόν και θεωρούν ότι κάνουν πιο μεγάλη προσπάθεια για τη διατήρησή του. Τα παράπονα των γυναικών αναφέρονται πιο συχνά στην ύπαρξη άλλων σεξουαλικών σχέσεων εκτός γάμου, στην έλλειψη εμπιστοσύνης, σε ανωριμότητα, αλκοολισμό, οικονομικά και εργασιακά προβλήματα, ενώ τα παράπονα των ανδρών αφορούν υπερβολική προσήλωση στην εργασία, προβλήματα με συγγενείς, και εξωτερικά γεγονότα, όπως ένας θάνατος στην οικογένεια, μια αλλαγή εργασίας, ένα τρίτο άτομο.

Τα αποτελέσματα των σχετικών ερευνών δείχνουν ότι οι γυναίκες, σε σύγκριση με τους άνδρες, παίρνουν συχνότερα την πρωτοβουλία και ζητούν διαζύγιο. Έχει, ωστόσο, διαπιστωθεί ότι ο/η σύζυγος που κινεί τη διαδικασία του διαζυγίου δεν είναι απαραίτητα και ο/η σύζυγος που επισπεύδει την αναστάτωση ή κάνει την αγωγή του διαζυγίου, αλλά ότι και οι δύο με διαφορετικούς τρόπους επιταχύνουν τη συζυγική κρίση.

Η αιτιώδης σχέση ανάμεσα στο γεγονός του διαζυγίου και στις αντιλήψεις για το διαζύγιο είναι αμφίδρομη. Ενώ οι αντιλήψεις για το χωρισμό δεν μπορούν να τον προβλέψουν και επηρεάζουν πολύ λίγο τα μετέπειτα πραγματικά γεγονότα, η διάλυση του γάμου συντελεί στη μεταβολή των αντιλήψεων, με αποτέλεσμα όλες οι γυναίκες που έχουν χωρίσει να επιδοκιμάζουν τον χωρισμό.