Παράλογες Ιδέες ή Συναισθηματική Ισορροπία;

Σύμφωνα με τη Λογικοθυμική Θεωρία του Albert Ellis, ο άνθρωπος είναι λογικό ον, είναι ευτυχισμένος όταν σκέφτεται λογικά, ενώ όταν σκέφτεται παράλογα, είναι δυστυχής. Με βάση αυτή τη θεωρία, η σκέψη και το συναίσθημα είναι αλληλένδετα, και για το λόγο αυτό οι παράλογες σκέψεις είναι η αιτία που μας οδηγεί σε αρνητικά συναισθήματα, όπως είναι το άγχος, οι ενοχές, ο θυμός, η κατάθλιψη, και κατά συνέπεια στη μείωση της αυτοεκτίμησης.

Ο Ellis διατύπωσε 11 παράλογες ιδέες οι οποίες πιστεύει ότι ισχύουν κυρίως στο Δυτικό Πολιτισμό, τις μαθαίνουμε από το οικογενειακό περιβάλλον, ενισχύονται πολλές φορές από την κοινωνία και αποτελούν τις βασικές αιτίες για συναισθηματικές διαταραχές.

Αυτές είναι:

1. Είναι απολύτως απαραίτητο να αγαπιέται κανείς, να τον αγαπούν και να τον αποδέχονται όλοι από το περιβάλλον του

2. Για να αξίζει κάποιος θα πρέπει να είναι ικανός, επαρκής και να επιτυγχάνει σε όλα

3. Μερικοί άνθρωποι είναι κακοί και γι' αυτό πρέπει να κατηγορούνται και να τιμωρούνται

4. Είναι τρομερά καταστροφικό να μη γίνονται τα πράγματα όπως τα θέλει κανείς

5. Η δυστυχία είναι αποτέλεσμα εξωτερικών γεγονότων, τα οποία ο άνθρωπος δεν μπορεί να ελέγξει

6. Αν κάτι είναι επικίνδυνο και βλαβερό, αυτό πρέπει συνέχεια να απασχολεί τη σκέψη του ανθρώπου

7. Είναι πιο εύκολο να αποφεύγει κανείς τις δυσκολίες και την προσωπική ευθύνη παρά να τις αντιμετωπίζει κατά πρόσωπο.

8. Οι άνθρωποι είναι απαραίτητο να βασίζονται σε άλλους και να έχουν την υποστήριξη κάποιου ισχυρότερου.

9. Οι προηγούμενες εμπειρίες και γεγονότα στη ζωή ενός ανθρώπου καθορίζουν την τωρινή συμπεριφορά του και δεν μπορούν να αλλάξουν

10. Οι άνθρωποι πρέπει να απασχολούνται και να στεναχωριούνται με τα προβλήματα των άλλων

11. Υπάρχει πάντοτε μία σωστή και συγκεκριμένη απάντηση σε κάθε πρόβλημα και είναι καταστροφικό αν ο άνθρωπος δεν μπορέσει να τη βρει

Δεν σημαίνει ότι κάποιος που σκέφτεται με βάση μία από τις παραπάνω ιδέες, συνεπάγεται ότι θα αρχίσει να σκέφτεται και με τις υπόλοιπες 10, ή ότι θα αναπτύξει κάποια συναισθηματική διαταραχή, ή ότι θα ανατρέχει σε αυτή σε όλη του τη ζωή. Κάθε μία από αυτές τις παράλογες πεποιθήσεις τις επιλέγουμε σε κάποια συγκεκριμένη φάση της ζωής μας και το πόσο θα μας καθηλώσει σε ένα σημείο ή όχι εξαρτάται από το πόσα έχουμε επενδύσει πάνω σε αυτή την ιδέα.

Μερικά παραδείγματα αυτών των πεποιθήσεων είναι ότι:

-πρέπει να μένουμε πιστοί στις παραδόσεις

-πρέπει να αποδεικνύουμε την αξία μας

-είναι δύσκολο να ξεμάθουμε τις παλιές μας συνήθειες

-πρέπει να μας φέρονται δίκαια και ηθικά

-πρέπει να μας νοιάζει τι σκέφτονται οι άλλοι για μας

-πρέπει να μας επιδοκιμάζουν και να μας αγαπούν

Οι παράλογες πεποιθήσεις είναι μέρος του μοντέλου συμπεριφοράς ΑΒΓ:

Α=> Το γεγονός

Β=> Το σύστημα πεποιθήσεων, οι σκέψεις

Γ=> Η συναισθηματική αντίδραση

Παράδειγμα:

Α=> "Πήγα σε μία συνέντευξη και δεν πήρα τη δουλειά"

Β=> "Είμαι ανάξιος, δεν έχω ικανότητες"

Γ=> "Έχω περισσότερο άγχος και λιγότερη πίστη στον εαυτό μου"

Η λύση βρίσκεται αν εστιάσουμε στο Β, δηλαδή την παράλογη σκέψη,

την αναγνωρίσουμε,

βρούμε από που προήλθε,

ποιος την προκάλεσε,

να την απορρίψουμε,

να την αντικαταστήσουμε με μία λογική,

να εστιάσουμε στο ΕΔΩ και ΤΩΡΑ

Παράδειγμα:

Α=> "Πήγα σε μία συνέντευξη και δεν πήρα τη δουλειά"

Β=> "Γιατί θεωρώ τον εαυτό μου ανάξιο; Δεν θα ήταν καταστροφικό γεγονός που δεν με πήραν στη δουλειά, μια απόρριψη δεν με κάνει ανάξιο και χωρίς ικανότητες"

Γ=> "Έχω λιγότερο άγχος και δεν κλονίζεται η πίστη στον εαυτό μου"